ท่าเตียน ฮาเตียน?
มีข้อสันนิษฐานถึงที่มาของชื่อ “ท่าเตียน” หลากหลายแง่มุม ตั้งแต่ตำนาน เหตุการณ์ หรือแม้แต่เรื่องเล่ามุขปาฐะ หากพูดตามตำนาน ว่ากันว่ายักษ์วัดโพธิ์กับยักษ์วัดแจ้งทะเลาะกันเรื่องเงิน ยักษ์วัดโพธิ์ท้าให้ยักษ์วัดแจ้งข้ามฝั่งมา ทั้งคู่ฟาดฟันกันจนพื้นที่แถวนั้นเลี่ยนเตียน จึงทำให้บริเวณพื้นที่แถบนั้นถูกเรียกว่า “ท่าเตียน”
จากการเล่าขานของชุมชนหรือตำราบางเล่มได้กล่าวถึงชาวญวนที่ย้ายถิ่นฐานมาตั้งรกรากที่นี่ เมื่อนานวันพื้นที่บริเวณนี้ก็มีบ้านของชาวญวนเป็นจำนวนมากจนคล้ายกับ “เมืองฮาเตียน (Ha Tien)” ที่พวกเขาพลัดถิ่นฐานมา ด้วยความคิดถึงบ้านจึงเรียกพื้นที่นี้ว่า “ฮาเตียน” และเพี้ยนมาเป็น “ท่าเตียน” อย่างที่เคยได้ยิน
หรือจากเหตุการณ์ที่ถูกจารึกไว้ในพงศาวดารรัชสมัยของพระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ว่าด้วยเรื่องไฟไหม้ครั้งใหญ่ที่เผาไหม้ตั้งแต่วังขุนนาง ตลาด ไปจนถึงบ้านเรือนของคนในชุมชนเป็นบริเวณกว้าง ทำให้พื้นที่แถบนั้นถูกเผาจนโล่งเตียน จนกลายเป็นที่มาของชื่อ “ท่าเตียน” อย่างไรก็ดีไม่มีใครสามารถยืนยันข้อเท็จจริงถึงที่มาของชื่อ “ท่าเตียน” ได้เลย
แม้ไม่มีที่มาที่ไปของชื่ออย่างชัดเจน แต่ชุมชนแห่งนี้ยังคงเป็นรากเหง้าทางประวัติศาสตร์ที่มีลักษณะเฉพาะตัว ไม่ว่าสังคมจะเปลี่ยนแปลงไปขนาดไหนก็ตาม