โครงการหลวงอ่างขาง
“รอยพระบาทที่ยาตรา นำผาสุกสู่พสกนิกร”

เสียงของหมู่มวลนกที่ร้องประสานเสียงกัน ระหว่างนั่งรถที่กำลังเคลื่อนตัวไปบนทางหลวงแผ่นดินหมายเลข 107 ทำให้หวนคิดถึงบทเพลงพระราชนิพนธ์ใกล้รุ่งที่เคยฟังมาตั้งแต่ชั้นประถม

เหตุการณ์วันที่ 13 ตุลาคม 2559 เป็นวันมหาวิปโยคของชาวไทยทั้งปวง แม้คนไทยอาจจะทราบลึกๆ ในใจแล้วว่าวันนี้จะต้องมาถึง แต่ก็ไม่มีใครอยากให้เกิดขึ้น วันที่แผ่นดินนองด้วยน้ำตา

วันที่ท้องฟ้าเป็นสีหม่นทั้งที่พระอาทิตย์ก็มิได้บกพร่องในหน้าที่

ว่ากันว่าเด็กๆ อย่างพวกเราเกิดมาในยุคที่พระองค์ไม่ได้เสด็จทรงงานตามพื้นที่ทุรกันดารมากเหมือนสมัยรุ่นพ่อรุ่นแม่ของเราที่มีโอกาสได้ชื่นชมพระบารมีของพระองค์อย่างใกล้ชิด

หากเพียงแต่ความรู้สึกผูกพันที่แทรกซึมอยู่ในหัวใจของผู้อยู่ใต้ร่มพระบารมีของพระองค์นี้มาได้อย่างไรกัน

พวกเราเริ่มถามตัวเองและตัดสินใจเดินทางหาคำตอบในดินแดนที่อดีตเป็นเพียงจุดเล็กๆ ที่ไม่มีใครเหลียวแล แต่ปัจจุบันที่นี่คือจุดกำเนิดความสมบูรณ์ของแผ่นดินไทยอันยิ่งใหญ่ดอยอ่างขาง

หนทางที่คดเคี้ยวและลาดชันชวนเวียนหัว ประกอบกับอากาศที่เริ่มหนาวเย็นในช่วงปลายฝนต้นหนาว ทำให้ยิ่งได้ขบคิดต่อไปว่า ในอดีตพระองค์ต้องทรงตรากตรำลำบากพระวรกายกว่าพวกเราขนาดไหนกันนะ?

ในที่สุดเราก็ถึงดอยอ่างขาง สถานที่ตั้งของสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง

โครงการหลวงแห่งแรกของพ่อที่พระราชทานให้แก่พสกนิกรชาวไทย บรรยากาศดูเงียบสงบ มีเพียงเสียงลมพัดและใบไม้ที่ร่วงลงสู่พื้น ที่แห่งนี้ช่างร่มรื่นและสวยงาม อุดมไปด้วยพรรณไม้เมืองหนาวหลากหลายชนิด แม้อากาศจะหนาวเย็นแต่ก็รู้สึกอบอุ่นหัวใจ เรารู้สึกเหมือนได้ใกล้ชิดพระองค์มากขึ้นทุกขณะที่รถเคลื่อนไป

แทบไม่อยากจะเชื่อเลยว่าที่นี่จะเคยเป็นภูเขาหัวโล้นแห้งแล้งและเต็มไปด้วยฝิ่น

จุดเริ่มต้นพาหลุดพ้นจากความหนาวเหน็บ

ในพุทธศักราช 2512 เมื่อครั้งพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ ได้เสด็จฯ โดยเฮลิคอปเตอร์ผ่านทาง . ฝาง . เชียงใหม่ ได้ทอดพระเนตรเห็นบริเวณหมู่บ้านในหุบเขาที่มีความแห้งแล้ง อ่างขางในช่วงเวลานั้นเป็นภูเขาหัวโล้น ดูไม่สวยงามสะดุดตาอะไร เป็นดินแดนที่ถูกลืมก็ว่าได้ แต่ในหลวงของเรานั้นกลับทอดพระเนตรเห็น และทรงมีรับสั่งให้เฮลิคอปเตอร์ลงจอดในบริเวณดังกล่าวเพื่อเยี่ยมเยียนราษฎร

พระองค์ได้ทอดพระเนตรความเป็นอยู่ของชาวไทยภูเขาเผ่าต่างๆ ตามถิ่นทุรกันดาร  ในพื้นที่ภาคเหนือชาวไทยภูเขาเหล่านั้นมีความเป็นอยู่ที่ยากลำบาก

เนื่องจากภัยสงครามบริเวณชายแดนไทยพม่า ระบบสาธารณูปโภคขั้นพื้นฐานที่ไม่เพียงพอ และการปลูกฝิ่น อีกทั้งในขณะนั้นยังมีปัญหาเรื่องของยาเสพติดทะลักเข้าสู่ประเทศไทยผ่านทางชายแดน

พระองค์ทรงเล็งเห็นถึงเหล่าปัญหานี้และทรงค้นหาวิธีแก้ไข ทรงมีพระราชดำริว่าถ้าจะให้ชาวเขาเลิกปลูกฝิ่นก็ต้องหาพืชอื่นที่ขายได้ราคาดีกว่าและมีความเหมาะสมที่จะปลูกในที่สูงมาให้ชาวเขาปลูกทดแทนเป็นรายได้เสียก่อนจึงจะสามารถเลิกปลูกฝิ่นได้จึงก่อเกิดโครงการพระบรมราชานุเคราะห์ชาวเขาอันเนื่องมาจากพระราชดำริขึ้น

ในระยะแรกพระองค์ทรงพระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์จำนวน 1,500 บาท ในการซื้อที่ดินเพื่อเป็นแปลงทดลองแก่ราษฎรเจ้าของที่ดินซึ่งอยู่บริเวณหมู่บ้านบ้านคุ้มตรงข้ามกับพื้นที่ของสถานีเกษตรในปัจจุบัน และทรงแต่งตั้งหม่อมเจ้าภีศเดช รัชนี เป็นผู้รับสนองพระบรมราชโองการ

ผืนดินที่แตกระแหง เปลี่ยนแปลงเป็นท้องไร่อันอุดม

โครงการพระบรมราชานุเคราะห์ชาวเขาได้ริเริ่มทดลอง ค้นคว้า และวิจัยพืชผัก ผลไม้ และไม้ดอกเมืองหนาว โดยพระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชฯ โปรดเกล้าฯ ให้คณะทูตจากประเทศต่างๆ ตามเสด็จพระราชดำเนิน และโปรดเกล้าฯ ให้ทูตจากประเทศต่างๆ ถวายคำแนะนำพืชที่เหมาะสมกับภูมิอากาศบนดอยอ่างขาง

โดยพืช 5 ชนิดแรกที่นำมาทดลองปลูก ได้แก่ จันทร์ทอง การบูร กระถินดอย เมเปิล และเพาลูเนียร์ ซึ่งได้รับความร่วมมือจากรัฐบาลไต้หวันส่งอาสาสมัครและเมล็ดพันธุ์สำหรับเพาะปลูกมาให้  โครงการพระบรมราชานุเคราะห์ชาวเขาได้เปลี่ยนชื่อเป็นโครงการหลวงพัฒนาชาวเขาและในปี 2535 ทรงโปรดเกล้าฯ ตั้งเป็นมูลนิธิโครงการหลวงจนถึงปัจจุบัน

หลังจากโครงการหลวงแห่งแรก ได้กำเนิดโครงการหลวงตามมาอีกหลายโครงการ ในปัจจุบันมีทั้งหมด 38 โครงการ ในจังหวัดภาคเหนือ ได้แก่ เชียงใหม่ เชียงราย ลำพูน พะเยา และแม่ฮ่องสอน ซึ่งสถานีวิจัยการเกษตรที่สำคัญในเชียงใหม่มีอยู่ 2 แห่ง คือ สถานีเกษตรหลวงอ่างขาง และสถานีเกษตรหลวงอินทนนท์

เปลี่ยนจากชาวเขาให้เป็นชาวเรา

ย้อนเวลากลับไปในช่วงแรกนั้น มีเพียงไม่กี่หลังคาเรือนเท่านั้นที่ลองทำตามคำแนะนำจากโครงการหลวง แต่เมื่อหนึ่งคนทำแล้วเป็นผล อีกคนก็ทำตาม ทยอยทดลองทำไปเรื่อยๆ เรื่อยๆ จนทุกคนเห็นว่ามันเป็นไปได้

ความหวังของชาวเขาดูไม่เลื่อนลอยอีกต่อไป เมื่อผลผลิตที่ปลูกเริ่มทยอยออกสู่ตลาด รายได้จากน้ำพักน้ำแรงก็เริ่มทยอยกลับคืนมาสู่บ้านหลังคามุงจาก กลายเป็นบ้านที่สร้างด้วยปูน มุงด้วยกระเบื้อง ชีวิตเริ่มสุขสบายมากขึ้น ลูกๆ ได้ร่ำเรียนหนังสือจนถึงระดับมหาวิทยาลัย เวลาเจ็บไข้ได้ป่วยก็มีเงินค่ารักษาพยาบาล และในที่สุดปัญหาฝิ่นก็ได้หมดไป 100% ป่าไม้ใบหญ้า ต้นน้ำลำธารได้ฟื้นคืนกลับมามีชีวิตอีกครั้ง

เราเดินเข้าไปภายในสถานีเกษตรหลวงอ่างขาง พบเจอดอกไม้ที่เบ่งบานสะพรั่งในสวน ๘๐พรรณไม้ออกดอกออกผลเต็มต้นไปหมด มีทั้งแปลงสาลี่ พลับ พลา พลัม กีวี่ สตรอว์เบอร์รี และยังมีแปลงผักอินทรีย์ ผักสลัดมีสีเขียวสดใส ดูสดใหม่มากๆ เพราะเกษตรกรดูแลด้วยความรักและเอาใจใส่เป็นอย่างดี

เดินต่อไปถึงที่ที่หนึ่งตามคำแนะนำของพี่จ๋า เจ้าหน้าที่ประชาสัมพันธ์ของสถานี เป็นสวนดอกไม้ที่มีต้นไม้ใหญ่ และมีโขดหินธรรมดาก้อนใหญ่ๆ ดูเก่าแก่อยู่จุดบนสุด แต่โขดหินธรรมดาๆ ก้อนนั้นก็ดูไม่ธรรมดาในสายตาของฉันอีกต่อไป หลังจากที่พี่จ๋าบอกเราว่าเป็นโขดหินที่ในหลวงชอบมานั่งพักเวลาทรงงานมาเหนื่อยๆ หลบในร่มเงาของต้นไม้  ฉันได้เห็นกับตาแล้วว่าการดำเนินชีวิตของพระองค์นั้นช่างเรียบง่ายเหลือเกิน

เสียงประชาชนที่ร่ำร้อง เปลี่ยนเป็นเสียงแซ่ซ้องที่สรรเสริญ

ในอดีตเกิดสงครามในฝั่งพม่าจึงทำให้ชาวดาราอั้งดิ้นรนเอาตัวรอด พยายามที่จะหนีเข้ามาในประเทศไทย เนื่องจากได้ยินมาว่าประเทศไทยนั้นมีกษัตริย์ที่ทรงรักประชาชนเยี่ยงชีวิตของพระองค์ และเชื่อว่าถ้าได้มาอยู่ใต้ร่มพระบารมีของพระเจ้าอยู่หัวแล้ว ชีวิตของพวกเขาจะดีขึ้น

NOVEMBER BEST FRUIT

Special fruit of the month

ใครๆ ก็ชอบกินผัก ผลไม้ ที่สดใหม่ใช่ไหมละคะ เพราะมันทั้งอร่อยและยังมีคุณประโยชน์มากมาย เราเชื่อว่าทุกท่านต้องเคยกินผัก ผลไม้ จากโครงการหลวง ซึ่งขึ้นชื่อว่าสด สะอาด และปลอดภัยแน่ๆ แต่ท่านอาจไม่เคยรู้ว่านั่นเป็นผลผลิตจากโครงการหลวง

ผักของโครงการหลวงนอกจากจะวางจำหน่ายอยู่ตามซุปเปอร์มาร์เก็ตและร้านโครงการหลวงเอง ยังถูกนำมาเป็นวัตถุดิบในการประกอบอาหารเป็นเมนูต่างๆ ของร้านอาหาร ตามห้างสรรพสินค้า หรือแม้กระทั่งของสายการบินต่างๆ อีกด้วย

โดยส่วนใหญ่ผลิตภัณฑ์จะเป็นผลผลิตสด เช่น กลุ่มผักสลัด ผักกาดหอม บร็อคโคลี่ คะน้า พริกหวาน ข้าวโพดหวาน ดอกไม้สด และปศุสัตว์ อย่างเช่น ปลา กุ้ง ซึ่งมีตลอดทั้งปี ส่วนผลไม้แต่ละชนิด เช่น พีชบ๊วย พลับกรอบ พลับหวาน พลัม มะละกอ สาลี่ เสาวรส องุ่น อะโวคาโด จะมีวางขายเฉพาะตามช่วงฤดูกาลของมัน และนอกจากนี้ยังมีผลิตภัณฑ์แปรรูปกว่า 55 ชนิด เช่น ผักผลไม้กรอบ เครื่องดื่มสมุนไพร เบเกอรี่ ข้าวเกรียบทอด น้ำพริกเผา ขนมปังฟักทอง เป็นต้น

ขอแนะนำผลไม้เมืองหนาวรสหวานอมเปรี้ยวนิดๆ อุดมไปด้วย Vitamin C สูง กำลังสุกงอมเข้าที่ เป็นไฮไลท์พิเศษประจำเดือนพฤศจิกายนนี้ นั่นก็คือกีวีฟรุต” (Kiwi fruit)

สามารถรับประทานได้ทั้งผลสดและแปรรูปเป็นอาหารรูปแบบต่างๆ เช่น สลัด ขนมเค้ก และน้ำผลไม้ แต่ที่พิเศษกว่าก็คือ ผลผลิตที่สถานีเกษตรหลวงอ่างขางจะมี Baby Kiwi สายพันธุ์จากประเทศญี่ปุ่น ซึ่งผิวผลเรียบไม่มีขน รับประทานได้ทั้งเปลือก รสชาติหวาน และมีกลิ่นหอม

Tips

หากคุณต้องการอุดหนุนผลผลิตจากโครงการหลวง สังเกตได้จากตรามูลนิธิโครงการหลวงบนสินค้า

แนะนำ

โครงการหลวง Fair งานที่จะระดมผลผลิตทุกชนิดจากทุกโครงการมาจำหน่าย

– Central World เดือนสิงหาคมของทุกปี

หอประชุม มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ ในช่วงสิ้นปี

โครงการกล้าใหม่…ใฝ่รู้

ธนาคารไทยพาณิชย์ จำกัด (มหาชน) เสริมสร้างเยาวชนไทยให้เติบโตเป็นทรัพยากรที่มีคุณค่า เป็นพลังสำคัญในการพัฒนาประเทศให้เจริญก้าวหน้า

Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin

Writer/ Photographer

 นิตยสาร INSIDE CHIANGMAI

นิตยสาร INSIDE CHIANGMAI

โรงเรียนวารีเชียงใหม่

Relate Place

Travel

5 อาหารเด็ดที่ห้ามพลาดในตลาดเช้าทับปุด จ. พังงา

เสียงไก่ขันในโทรศัพท์ปลุกให้ลุกขึ้นมาชื่นชมบรรยากาศยามเช้าตรู่ หยิบ รองเท้ามาสวมให้กระชับ ผูกเชือกให้แน่นพร้อมที่จะออกไปสัมผัสอากาศสดชื่น และไม่พลาดที่จะแวะมา “ตลาดเช้าเทศบาลตำบลทับปุด” เพื่อเติมพลังด้วยมื้อเช้า

Travel

ขมิ้นดี เครื่องแกงดี ที่บ้านเขาตำหนอน ทับปุด พังงา

บ้านเขาตำหนอน ตำบลถ้ำทองหลาง อำเภอทับปุด จังหวัดพังงา เป็นสถานที่ที่สร้างชื่อเสียงให้กับจังหวัดพังงาเป็นอย่างมาก เนื่องจากมีขมิ้นที่ขึ้นชื่อ เป็นที่ยอมรับถึงความมีคุณภาพและปลอดภัยไร้สารเคมี

Eat

คุณป้านัฐพร รุ่งโรจน์สุวรรณ เจ้าของร้านไอศกรีมรสไทยที่ลูกพระเจ้าแผ่นดินเสด็จไปเสวย

ท่ามกลางความร้อนของอากาศในกรุงเทพมหานคร มีร้านไอศกรีมรสชาติไทยๆ ซ่อนอยู่ในตึกแถวเล็กๆ ในชุมชนแพร่งภูธร ที่นี่คือร้านไอศกรีมที่ทำให้เราได้รู้จักกับคุณป้านัฐพร รุ่งโรจน์สุวรรณ “พิพิธภัณฑ์ที่มีชีวิตแห่งแพร่งภูธร”

Travel

ศาสตร์ภูมินทร์ สินสุโขทัย โครงการเกษตรอินทรีย์สนามบินสุโขทัย

หากท่านต้องการเดินทางมาเยือนสวรรคโลก แต่ไม่ต้องการเดินทางโดยรถโดยสารประจำทางหรือรถไฟ อย่าวิตกกังวลไปครับ เพราะสวรรคโลกมีสนามบินและเที่ยวบิน บินตรงจากบางกอกสู่เมืองสวรรค์แห่งนี้ ที่พร้อมให้บริการผู้ที่ต้องการมาเยือนอย่างสะดวกสบาย