“แม่หมี” ที่รัก

ลำปางฤดูฝนก็คงไม่ต่างจากที่อื่นๆ ที่เคยไปมาหรอก ฉันคิดเช่นนั้นเมื่อรู้ว่าต้องเดินทางมาที่นี่ “บ้านแม่หมี” ดินแดนที่ฉันไม่เคยรู้จัก ฉันไม่คิดมาก่อนเลยว่าการเดินทางมายังที่แห่งนี้จะเป็นการอำลาชีวิตการเป็นนักศึกษาฝึกงานของฉันที่ “นายรอบรู้ นักเดินทาง” ที่ฉันประทับใจไม่รู้ลืม และฉันเองหวังใจว่าจะได้กลับมาเยือนที่แห่งนี้อีกครั้ง

IMG_8568

เช้ามืดวันศุกร์ฉันพาตัวเองมายังท่าอากาศยานนานาชาติดอนเมือง เพื่อเตรียมตัวเดินทางไปยังดินแดนอันห่างไกล เวลาหกโมงเช้าโดยประมาณสายการบินหางแดงพาฉันและคณะมาถึงท่าอากาศนานาชาติเชียงใหม่ และการเดินทางของฉันกำลังจะเริ่มต้นในไม่ช้านี้ สถานที่ที่ฉันกำลังจะเดินทางไป ห่างจากตัวเมืองลำปางเกือบ 170 กิโลเมตร ซึ่งฉันเองก็พึ่งมารู้ตอนที่มาถึงเชียงใหม่นี่เอง ว่าระยะเวลาในการเดินทางจากเชียงใหม่ไปยัง “บ้านแม่หมี” นั้นใช้เวลามากกว่าเวลาที่ฉันเดินทางจากกรุงเทพฯ ถึงเชียงใหม่เสียอีก

IMG_8469

ในที่สุดฉันก็เดินทางมาถึงบ้านแม่หมีสักที หลังจากใช้เวลาครึ่งเช้าหมดไปกับการเดินทาง บ้านแม่หมีเป็นหมู่บ้านของชนเผ่าปกาเกอะญอ หรือ กะเหรี่ยง ที่ซ่อนตัวอยู่กลางหุบเขาห่างไกลแห่งนี้ บ้านแม่หมีแบ่งออกเป็นสามหย่อมบ้าน คือบ้านแม่หมีใน แม่หมีนอก และแม่หมีจกปก ทั้งสามหย่อมบ้านมีจำนวนครัวเรือนเพียงแค่ 66 ครัวเรือนเท่านั้น ชาวบ้านที่นี่ใช้ชีวิตอยู่ร่วมกับป่าภายใต้กุศโลบายที่ปลูกฝังให้ชาวบ้านรักและหวงแหนป่าไม้

ชาวปกาเกอะญอมีชีวิตที่ผูกพันกับป่าตั้งแต่แรกเกิด เพราะเมื่อมีเด็กเกิดใหม่ แต่ละคนจะมีต้นไม้ประจำตัวที่เอาไว้ผูกสายสะดือของตนเอง และต้นไม้ต้นนั้นจะไม่มีวันถูกตัดโค่นเด็ดขาด เพราะขวัญของเด็กจะอยู่กับต้นไม้ไปตลอดชีวิต หากต้นไม้ถูกตัดทำลายจะเกิดเรื่องร้ายกับเจ้าของขวัญนั้น ต้นไม้ที่กล่าวถึงคือ “ต้นเดปอ” หรือ “เดปอทู่”

IMG_8486

วิถีชีวิตของชาวปกาเกอะญอคือ “การกินอยู่กับป่า” อาหารส่วนใหญ่มาจากการทำไร่หมุนเวียน ซึ่งไม่เพียงเป็นแหล่งความมั่นคงทางอาหารให้แก่ชาวบ้านแล้วนั้น ยังเป็นระบบเกษตรกรรมที่รักษาสมดุลให้แก่ธรรมชาติอีกด้วย ตั้งแต่การเลือกพื้นที่ทำไร่ไปจนถึงขั้นตอนการทำไร่ ได้ผูกติดไว้กับความเชื่อและประเพณีต่างๆ จึงกล่าวได้ว่า ไร่หมุนเวียนไม่ใช่เพียงรูปแบบหนึ่งของการทำการเกษตร แต่เป็นวัฒนธรรมที่ผสานเข้ากับแต่ละมิติของวิถีชีวิตชาวปกาเกอะญอ

File0000659

การเดินทางครั้งนี้ฉันได้ใช้ชีวิตร่วมกับชาวบ้าน ได้พูดคุยและหัวเราะไปกับเด็กๆ ที่แวะเวียนเข้ามาทักทาย ตื่นตากับเครื่องแต่งกายหลากสีสันของชาวปกาเกอะญอ ได้รับฟังความในใจของชาวบ้านที่อุทิศกายใจเพื่อรักษาผืนป่าที่เป็นชีวิตทั้งชีวิตของเขาเหล่านั้น เขาที่ผูกพันกับป่าตั้งแต่ลืมตาดูโลกจวบจนลมหายใจสุดท้าย แม้ว่าฉันมีโอกาสสัมผัสกับวิถีของชาวบ้านแม่หมีด้วยระยะเวลาเพียงสั้นๆ ฉันก็เชื่อเหลือเกินว่า เขาเหล่านี้จะสามารถอยู่ร่วมและรักษาสมดุลของป่าแห่งนี้ไปได้ชั่วลูกชั่วหลาน

IMG_8399

“ข้าพเจ้ามิได้นิยมชมชอบในรสชาติของสุรา แต่ข้าพเจ้าชอบบรรยากาศของการร่ำสุรา”

โกวเล้ง

หลังจากที่ทานข้าวเย็นและทำธุระส่วนตัวเป็นที่เรียบร้อยแล้ว ฉันก็มาล้อมวงละลายพฤติกรรมด้วย “เหล้าภูมิปัญญา” ของชาวบ้าน ที่รสชาติต่างน้ำเมาชนิดอื่นจากที่ฉันเคยลิ้มลอง เมื่อพูดถึงฤทธิ์เดชของเหล้าภูมิปัญญาแล้วนั้น ต้องบอกว่าแรงกว่าที่วางขายตามท้องตลาดมากนัก เมื่อกลางวันที่ฉันเดินทางมาถึงบ้านแม่หมีถือเป็นช่วงเวลาที่ค่อนข้างกระอักกระอ่วนพอสมควรสำหรับฉัน เพราะนี่เป็นครั้งแรกของการลงพื้นที่ชุมชน และชาวบ้านมองว่าฉันเป็นแขกเมือง แต่พอได้ปูเสื่อร่ำสุรากันเท่านั้น จากคนแปลกหน้าก็กลายเป็นสหายในชั่วข้ามคืน

IMG_8547
IMG_8483

รุ่งขึ้นฉันต้องเตรียมตัวกลับกรุงเทพ เมืองหลวงที่เต็มไปด้วยความวุ่นวาย ต้องกลับมาใช้ชีวิตแข่งกับเวลาดั่งเช่นทุกวัน หนึ่งวันหนึ่งคืนที่แม่หมี ฉันได้เรียนรู้หลายสิ่งหลายอย่างจากสหายร่ำสุราของฉัน จากเด็กๆ จากธรรมชาติ ฉันตกหลุมรักแม่หมี รักชาวบ้านที่นี่ รักป่าแห่งนี้เช่นเดียวกับที่ชาวบ้านรัก รักตั้งแต่ครั้งแรกที่เจอ

หวังเหลือเกินว่าเมื่อยามที่ลมเหมันต์พัดมา คำสัญญาหน้าฝนจะยังคงอยู่

Share on facebook
Share on twitter
Share on pinterest

Info

บ้านแม่หมี

บ้านแม่หมี ตำบลหัวเมือง อำเภอเมืองปาน จังหวัดลำปาง

เอกสารอ้างอิง

พชร คำชำนาญ.วารสารสหพันธ์เกษตรภาคเหนือ(สิงหาคม 2562)

Previous
Next

Guide ใกล้ : Application คู่ใจคนชอบท่องเที่ยวตัวจริง

Guide ใกล้ เหมือนมีไกด์ไว้ใกล้ตัว
Application นี้จะช่วยแนะนำว่า ตำแหน่งรอบตัวเรามีที่เที่ยว ร้านอาหาร ร้านขายของ ที่พัก หรือสถานที่จุดใดน่าแวะไปสัมผัส ชิม ช็อป แชะ แชร์ พร้อมกิจกรรมเด่นประจำเดือน แผนที่ลงจุดใช้งานง่าย ดูสนุกและสะดวก แค่ดูภาพสวยๆ ก็อยากไปแล้ว

Writer/ Photographer

 ปิยะพร ธนารักษ์

ปิยะพร ธนารักษ์

Relate Place

Eat

เติมความหวาน ณ บางหวาน

ใครผ่านมาแถวเลี่ยงเมืองนนทบุรี ต้องไม่พลาดแวะเติมความหวาน โดยเฉพาะสาวกขนมหวานต้องมีร้านบางหวานอยู่ในลิชร้านเด็ดโดนใจแน่นอน

Eat

อร่อยมื้อเช้าที่ร้านอร่อยเช้านี้

อุดรธานี : ตื่นมาในยามเช้าที่อุดรธานี หากยังหาอะไรใส่ท้องก่อนออกเดินทางไม่ได้ “นายรอบรู้” ขอแนะนำให้ไปที่ “ร้านอร่อยเช้านี้” ริมหนองประจักษ์ ที่นี่มีทั้งไข่กระทะ ขนมปังใส่ไส้ แกงเส้นสูตรญวณ ให้ได้ลิ้มลอง

ปราสาทพนมรุ้ง
tips travelers

7 เรื่องที่ไกด์อาจไม่เคยบอกคุณ เมื่อมาปราสาทเขาพนมรุ้ง

ปราสาทเขาพนมรุ้ง มีความยิ่งใหญ่อลังหารมากมาย เช่น พระอาทิตย์ส่องลอง 15 ช่องประตู ปราสาทพนมรุ่งยังมีเรื่องราวที่คุณอาจยังไม่รู้อีกมาก.. ตาม นายรอบรู้ ไปดูเลย

Travel

เยือนถิ่นวีรชน สุขล้น @สิงห์บุรี

“บางระจัน บางระจัน บางระจัน…” เพลงบางระจัน ของวงคาราบาวบรรเลงขึ้นในหัว ตลอดการเดินทาง ตั้งแต่ที่รถเคลื่อนขบวนสู่เมืองเล็กมากเสน่ห์ อย่างจังหวัดสิงห์บุรี ถิ่นวีรชนคนกล้าที่มากด้วยเรื่องราวทางประวัติศาสตร์อันยาวนาน