ช่วงวันหยุดยาวเข้าพรรษาหน้าฝนผู้เขียนได้มีโอกาสเข้าร่วมทริป “เที่ยวบ้านเพื่อน” ที่อำเภอสีชมพู ภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น โดยคำเชื้อเชิญของพี่สอยอ ไกด์ท้องถิ่นส่วนตัว คำถามแรกที่ตั้งกับตัวเองคือเราจะไปดูอะไรที่ขอนแก่น เมืองนี้มีอะไรให้เที่ยวในเชิงธรรมชาติ พอมาถึงกับต้องว้าวจริง ๆ ความสวยงามที่เราไม่เคยคิดว่าจะมีอยู่ใกล้ๆ บ้าน
ขอนแก่นสำหรับภาพจำของผู้เขียนเองคือศูนย์กลางความเจริญและความทันสมัยของอีสาน เมืองขอนแก่นสมัยใหม่ที่เติบโตขึ้นเรื่อย ๆ ทำให้เรานึกภาพไม่ออกว่าบ้านเพื่อนของเรานั้นพิเศษอย่างไรในเชิงธรรมชาติ
รุ่งเช้าไปถึงจุดนัดหมายของวงดริปกาแฟในอ้อมกอดของป่าสนสูงโด่จากการเติบโตกว่า 37 ปีของเหล่าต้นสนในพื้นที่ดงลาน รอยต่อระหว่างอำเภอชุมแพกับอำเภอสีชมพู กลิ่นต้นสาบเสือกับกาแฟอาราบิก้าหอมๆ ช่างดึงดูแมลงภู่ผึงให้มาดมดอมบินว่อนวุ่นวายไปหมด
ความรู้สึกเหมือนมาค่ายทำกิจกรรมสมัยยังเรียนปริญญาตรีที่ผ่านมาสักพักแล้ว เราไม่รู้จักใครมาก่อน แต่บทสนทนาในวงและแก้วกาแฟที่หยิบยื่นต่อ ๆ กันกลับเป็นตัวเร่งปฏิสัมพันธ์ให้พวกเราใกล้ชิดกันได้อย่างรวดเร็ว ก่อนจะออกเดินทางต่อไปยังหุบเขาที่ล้อมรอบทั้งสี่ทิศทางของอำเภอสีชมพู
จักรยานสองล้อของชาวคณะค่อยๆปั่นบนถนนสูงต่ำสลับไปมาเหมือนถูกห้อมล้อมด้วยต้นไม้น้อยใหญ่จนปรากฏให้เห็นราวกับอุโมงค์ต้นไม้พร้อมชมเขาหินปูนที่ตั้งตระหง่านสลับอยู่ในแนวสายตาของดงลานต่อหน้าคือ “ผาสบนก” “สบ” ในภาษาอีสานหมายถึงปาก เขาลูกนี้มีลักษณะคล้ายปากนก ชาวบ้านจึงเรียกชื่อนี้สืบกันมา
ปั่นจักรยานผ่านหมู่บ้านดูธรรมชาติที่อยู่ปะปนกับผู้คนอย่างมีชีวิตชีวาเด็กน้อยมีหนองน้ำธรรมชาติในหมู่บ้านเป็นสนามเด็กเล่นอย่างน่าอิจฉาเบื้องหน้าคือภูเขาที่สูงเด่นตระหง่านเขียวขจีให้ชื่นชม
ก่อนจะพักรับประทานอาหารกลางวันที่บ้านพี่แพรวแม่ครัวและผู้นำทางท้องถิ่นของเราพี่แพรวลงมือตำส้มตำทำแกงหน่อไม้และต้มไก่ปิดท้ายด้วยลำไยล้างปากหวานๆสดๆจากสวนเพิ่มพลังช่วงกลางวันของพวกเราชาวคณะ
พักผ่อนช่วงบ่ายอาหารย่อยได้ที่ว่าแล้วพี่แพรวก็พาปีนเขาชมวิวบนภูผาเจาะ “ผาเจาะ” ชื่อง่ายๆ ที่ชาวบ้านเรียกตามลักษณะทางกายภาพของเขาหินปูนที่ทะลุโดยธรรมชาติราวกับผ่านการเจาะมาจริง ๆ ผาเจาะเป็นที่อยู่ของค้างคาว สมัยก่อนชาวบ้านจะปีนขึ้นมาเพื่อนำขี้ค้างคาวไปทำปุ๋ยใส่ผัก ปุ๋ยของขี้ค้างคาวถือเป็นของดีสำหรับชาวบ้านเลยทีเดียว ว่ากันว่าผักที่ผ่านการบำรุงโดยขี้ค้างคาวนี้จะกรอบ อร่อยอย่างที่ปุ๋ยเคมีสมัยใหม่ให้ไม่ได้
บ่ายคล้อยชมทุ่งนาบ้านเซินเหนือ บ้านอยู่ขอนแก่นแต่นาอยู่ชัยภูมิ พูดเหมือนไกลแต่ใกล้แค่สะพานข้ามลำน้ำเซิน บ้านเซินเหนือมีพื้นที่อยู่ในเขตอำเภอภูผาม่าน จังหวัดขอนแก่น มีสะพานเป็นตัวเชื่อมไปยังอำเภอคอนสาร จังหวัดชัยภูมิ แต่ก่อนอื่นเราต้องลืมภาพการแบ่งพื้นที่ทางการปกครองแล้วหันมามองวัฒนธรรมกันดีกว่า
ทุ่งนาที่มีเบื้องหลังเป็นภูผาม่านช่างงดงามเมื่อกระทบกับแสงแดดที่กำลังจะลับขอบฟ้า ฤดูกาลทำนาชาวนาก็ประจำการทำหน้าที่ในนาอย่างแข็งขัน ไปเจอตาแฮกแบบดั้งเดิมของชาวบ้านมา สวยมากทำจากใบลาน ปกติที่เจอจะทำด้วยไม้ สังกะสี หรือไม่ก็เป็นปี๊บขนมปัง ถัดเข้าไปในหมู่บ้านก็เจอเล้าข้าว มีดอกไม้เสียบไม้ปักอยู่หน้าเล้า ผู้ใหญ่บอกว่า “นั่นทำเป็นดอกบัวนะ เอามาตอนบุญผะเหวดที่ชาวบ้านทำบูชาพระ เสร็จพิธีก็มาไว้เล้าแบบนี้แหละเพื่อความเป็นสิริมงคล”
“ตื่นเต้นทำไมแค่ทุ่งนา” หลายคนถาม ตื่นเต้นสิที่บ้านไม่มีทุ่งนาสวยๆ แบบนี้ เสน่ห์ของการพาชมทุ่งของพ่อผู้ใหญ่คือสำเนียงท้องถิ่นที่เล่าขานสืบต่อกันว่าบรรพบุรุษอพยพมาจากหลวงพระบาง ยิ่งเสริมความน่าสนใจของบ้านเซินเข้าไปอีก
ฝนโปรยเมื่อช่วงหัวค่ำของวันพระใหญ่ทำให้พวกเราเริ่มกังวลกันแล้วว่าอีเกีย หรือ ค้างคาวฝูงใหญ่จะเข้าจำศีลและไม่ออกมาโบยบินหากินให้เราเห็น รอแล้วรอเล่าจนกระทั่งถึงเย็นมีฟ้าเปิดช่องแสงธรรมชาติและทันใดค้างคาวฝูงใหญ่ก็บินออกมาจากถ้ำสมกับที่เราตั้งหน้าตั้งตารอมาเป็นชั่วโมง
“อยากให้เห็นค้างคาวจากมุมนี้ ที่คนอื่นเขาไม่มา” พี่กุลชาติ เจ้าของโปรแกรมชวนกินหมูกระทะแห่งร้านฟาร์มคิด (FarmKits) พี่กุลเล่าว่าปกติคนเขาจะไปดักรอค้างคาวที่หน้าถ้ำ แต่พี่กุลอยากให้เราเห็นมุมเดียวกับที่พี่กุลเห็น และที่ชาวบ้านที่นี่เขาเห็นกัน
ทุ่งนาหลังร้านฟาร์มคิดที่ตอนเช้ามีกาแฟ ตอนเย็นมีสเต็กและหมูกระทะสร้างความว้าวอีกแห่ง อาหารที่สดใหม่ สะอาด รสชาติดี มีวิวราคาพันล้านจากม่านฟ้าภูผาม่าน กับความเป็นกันเองคุยสนุกของเจ้าของร้าน เป็นจุดสุดท้ายของการร่ำลาเพื่อนพ้อง จากกันพร้อมๆ กับมีพระจันทร์วันเพ็ญดวงโตส่งเข้านอนได้อย่างสุดแสนจะประทับใจ
การเที่ยวบ้านเพื่อนครั้งนี้ทั้งหมดทั้งมวลเป็นการวางแผนจากเจ้าบ้าน เห็นในมุมมองของ “คนใน” (Native’s point of view) มีผู้นำชมเป็นคนท้องถิ่นตลอดทั้งเส้นทาง พวกเราในฐานะ “แขก” ไม่มีร้องขอว่าอยากดูอะไรเป็นพิเศษ แต่อยากให้คนเจ้าบ้านบอกเองว่าอยากให้เราดูอะไร บ้านเขามีของดีอะไรที่อยากให้เราเห็นโดยใช้เวลาเที่ยวเพียงแค่ 1 วัน
สีชมพู ภูผาม่าน เปิดโลกอีกใบให้เรารู้จักขอนแก่นในอีกมุม มุมที่มีความสวยงาม สงบ เย็นตา อากาศดี อาหารอร่อย ซ่อนอยู่ในป่าเขาที่บังตาเราเหมือนเส้นผมบางๆ
ขอขอบคุณ
การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) สำนักงานขอนแก่น
ศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบขอนแก่น (TCDC ขอนแก่น)
สัญญา มัครินทร์ (พี่สอยอ)
และเพื่อนร่วมทางทุกท่าน
Guide ใกล้ เหมือนมีไกด์ไว้ใกล้ตัว
Application นี้จะช่วยแนะนำว่า ตำแหน่งรอบตัวเรามีที่เที่ยว ร้านอาหาร ร้านขายของ ที่พัก หรือสถานที่จุดใดน่าแวะไปสัมผัส ชิม ช็อป แชะ แชร์ พร้อมกิจกรรมเด่นประจำเดือน แผนที่ลงจุดใช้งานง่าย ดูสนุกและสะดวก แค่ดูภาพสวยๆ ก็อยากไปแล้ว
“นายรอบรู้” เดินทางไปตามทางหลวงหมายเลข 1024 ทอดตัวยาวคดโค้งไต่ความสูงไปตามสันเขา จนถึงบ้านนาคูหา ตำบลสวนเขื่อน อำเภอเมือง จังหวัดแพร่ – เมืองไม้สักอันลือชื่อของไทย หนึ่งในเมืองรองที่ต้องห้ามพลาด
กักตัวอยู่บ้านมานานหลายเดือน คิดถึงการเดินทาง คิดถึงบรรยากาศชิวๆ ในคาเฟ่สวยเก๋ ที่พร้อมเสริฟกาแฟเข้มๆ กับเค้กรสละมุน มาให้คุณได้อร่อยแบบฟินๆ วันหยุดสุดสัปดาห์ทั้งที ไม่พลาดที่จะสนุกยกครัว ทัวร์ราชบุรี กับคาเฟ่เมืองโอ่ง ใกล้ๆ กรุงเทพฯ แค่นี้เอง
“สะเร็นน่า” น่าไป ปราสาทตาเมือน จุดเชื่อมสองแผ่นดิน สุรินทร์ดินแดนร่ำรวยปราสาท เพราะมีปราสาทอยู่ถึง ๓๙ แห่ง สันนิษฐานว่าสมัยขอมเรืองอำนาจ สุรินทร์คงเป็นดินแดนหนึ่งที่อยู่ในเส้นทางการไปมาของขอมโบราณ จึงได้สร้างปราสาทขึ้นตามเส้นทางสัญจร ปราสาทในจังหวัดสุรินทร์เป็นปราสาทขนาดเล็ก ที่โดดเด่นคือปราสาทศีขรภูมิ ที่อำเภอศีขรภูมิ เพราะอยู่ในชุมชน มีความสมบูรณ์ สวยงาม และปราสาทภูมิโปนที่อำเภอสังขะ เพราะเก่าแก่ที่สุดในประเทศไทย มีความสัมพันธ์กับนิทานท้องถิ่นเรื่อง “เนียงเด๊าะทม” (นางนมใหญ่) ธิดากษัตริย์ขอมที่มาพักเพื่อหลบหนีภัยสงคราม แต่สำหรับครั้งนี้จะขอนำเสนอปราสาทริมชายแดนที่เป็นจุดร่วมของคนเดินทางระหว่างคนเขมรต่ำ-เขมรสูงในอดีต ซึ่งก็คือกลุ่มปราสาทตาเมือน กลุ่มปราสาทตาเมือน ประกอบด้วยปราสาท ๓ หลังที่บ้านหนองคันนาสามัคคี ตำบลตาเมืยง
© 2018 All rights Reserved.
