รอยยิ้มจากวันวาน ปาฏิหาริย์ของชาวเล

มีคนเคยกล่าวไว้ว่า “เรามักจะเห็นคุณค่าของบางสิ่งในวันที่เราสูญเสียสิ่งนั้นไป”

แต่จะเป็นอย่างไร หากสิ่งนั้นคือศูนย์รวมจิตใจของคนไทยทั้งประเทศ

13 ตุลาคม 2559 คือวันที่พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเสด็จสวรรคต ทุกอย่างหยุดชะงักราวกับภาพนิ่ง ความโศกเศร้าปรากฏบนใบหน้าของคนไทยทุกคน

ฉันรู้สึกเสียดายที่ตัวเองเป็นเยาวชนรุ่นใหม่ จึงไม่มีโอกาสได้เห็นการทรงงานของพระองค์ด้วยตาของตัวเอง ดังนั้นเมื่อฉันโตขึ้นจึงพยายามศึกษาพระราชกรณียกิจและโครงการต่างๆ ในอดีต ทำให้ฉันทึ่งในพระปรีชาสามารถของ “พ่อ” ของคนไทยทั้งแผ่นดิน พระองค์กลายเป็นแรงบันดาลใจสำคัญในการดำเนินชีวิต โดยเฉพาะในเรื่องการทรงงานอย่างหนัก ความเพียรพยายาม และความอดทน ดังภาพข่าวการเสด็จเยี่ยมราษฎรในทุกพื้นที่ ไม่เว้นแม้กระทั่งถิ่นทุรกันดารยากจะเข้าถึง

การเสด็จเยี่ยมราษฎรของพระองค์ในทุกๆ ครั้ง สร้างรอยยิ้ม ความทรงจำ และสร้างชีวิตให้แก่ประชาชนในพื้นที่เหล่านั้น หนึ่งในนั้นก็คือ ชาวเล ซึ่งอาศัยอยู่บริเวณหาดราไวย์ จังหวัดภูเก็ต

พวกเราได้มีโอกาสพูดคุยกับ ลุงหงีม ดำรงเกษตร ประธานหมู่บ้านชาวเลราไวย์ จังหวัดภูเก็ต ลุงต้อนรับพวกเราอย่างเป็นกันเอง และเริ่มต้นเล่าเรื่องราวที่เปี่ยมไปด้วยความประทับใจ

ชาวเล หรือที่เรียกกันว่า ชาวอูรังลาโว้ย เป็นชนเผ่าที่ยังชีพด้วยการล่องเรือไปตามหมู่เกาะต่างๆ จนกระทั่งได้ตั้งรกรากอยู่ที่หาดราไวย์ จังหวัดภูเก็ต

“อาชีพหลักของเราคือประมง เราออกเรือกันทุกอาทิตย์ อย่างตัวลุง เห็นแบบนี้ก็อายุ 72 แล้ว ก็ยังออกทะเลอยู่เลย”

ลุงหงีมเล่าถึงวิถีชีวิตชาวเลอย่างภูมิใจ แต่ด้วยชาวเลส่วนใหญ่ขาดความรู้ นำไปสู่กรณีพิพาทระหว่างชาวเล นายทุน และชาวบ้านผู้ถือกรรมสิทธิ์ในที่ดินที่ชาวเลอาศัย ซึ่งเป็นปัญหาร้ายแรงถึงขั้นเกิดคดีฟ้องร้องที่ยืดเยื้อ

การเสด็จเยี่ยมราษฎรในพื้นที่หาดราไวย์ของในหลวงรัชกาลที่ 9 เมื่อปี 2502 ได้สร้างปากฏิหาริย์ครั้งยิ่งใหญ่ให้กับชาวเลในเวลา 58 ปีให้หลัง เพราะภาพถ่ายการเสด็จเมื่อกว่าครึ่งศตวรรษได้กลายเป็นหลักฐานสำคัญแสดงการมีอยู่ของชาวเล ประกอบกับหลักฐานอื่นๆ เช่น ผลตรวจ DNA ในกระดูกที่ขุดพบบริเวณที่ดินดังกล่าวมีชาติพันธุ์ตรงกับชาวเลในปัจจุบัน ทำให้ศาลตัดสินยกฟ้องและคืนที่ดินผืนนั้นให้แก่พวกเขา

เหตุการณ์นี้นับเป็นจุดเปลี่ยนครั้งสำคัญที่ทำให้ชาวเลอีกหลายรายมีกำลังใจในการสู้คดีเพื่อนำบ้านของตนกลับคืนมา

ทุกวันนี้แม้ปัญหาในด้านที่ดินจะยังคงดำเนินอยู่ แต่ลุงหงีมก็เชื่อว่า การสร้างสัมพันธ์อันดีระหว่างทุกฝ่าย อาจกลายเป็นหนทางในการแก้ไขปัญหาที่ดีที่สุด

ลุงหงีมเล่าเพิ่มเติมถึงความประเทับใจเมื่อครั้งในหลวงรัชกาลที่ 9 เสด็จฯ ด้วยรอยยิ้มว่า

“ตอนนั้นลุงยังเด็กมาก เห็นคนไทยออกมามุงเยอะแยะเลย ส่วนชาวเลเราขี้อายไม่ค่อยกล้าออกไป เรากังวลเรื่องภาษา มันกลัวไปหมด แต่ลุงก็อยากเห็นสักครั้งว่าพระเจ้าแผ่นดินหน้าตาเป็นยังไง ก็เลยออกไปเฝ้ารับเสด็จ นี่นะ พระองค์ทรงเป็นกันเองมากๆ และพระองค์ยังสั่งห้ามคนอื่นเรียกพวกเราว่าชาวน้ำ แต่ให้เรียกพวกเราว่าชาวไทยใหม่”