มีดอรัญญิก จากสนามรบ…สู่อาวุธลับก้นครัว

เคยสงสัยกันบ้างไหมว่ามีดอรัญญิกที่โด่งดังและยังคงเป็นที่นิยมจนถึงปัจจุบันนั้นมีต้นกำเนิดมาจากที่ไหน เหตุใดจึงเป็นมีดที่มีชื่อเสียงโด่งดัง ที่ใครๆ ก็พูดถึง

คำว่า อรัญญิก ที่เรียกกันติดปากนั้นเป็นเพียงที่ตั้งของตลาดที่มีสินค้านานาชนิด หนึ่งในสินค้าขึ้นชื่อคือ มีดอรัญญิก โดยต้นกำเนิดมาจากคนที่ซื้อมีดไปใช้แล้วชอบ เกิดการบอกต่อจนกลายเป็นว่าจะซื้อมีดต้องมีดอรัญญิก น้อยคนจะทราบว่าแท้จริงแล้วชุมชนที่ผลิตมีดคุณภาพดีเหล่านี้คือบ้านหนองไผ่และบ้านโพธิ์ ชุมชนที่สืบสานภูมิปัญญาและเทคนิคจากรุ่นสู่รุ่นตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา จนกลายเป็นมีดอันสวยงามและทนทานสามารถใช้ได้เป็นปีๆ เลยทีเดียว

_MG_3073

มีดดาบอรัญญิกในสมัยก่อน ทำขึ้นเพื่อใช้เป็นอาวุธยุทโธปกรณ์ที่นักรบกรุงศรีอยุธยาทำศึกสงครามและยังเป็นสัญลักษณ์ในการแสดงตำแหน่งยศ โดยมีดเหล่านี้ถูกตีขึ้นด้วยฝีมือชาวเวียงจันทร์ที่เป็นไพล่พลเชลยศึก ด้วยชาวเมืองเวียงจันทร์มีฝีมือทางด้านการตีมีดและทำทอง ทำให้มีวิชาติดตัวมาตั้งรกรากในแผ่นดินสยาม พอว่างจากศึกสงครามชาวบ้านที่มีวิชาความรู้ด้านการตีมีดก็เริ่มหันมาทำเครื่องมือไว้ใช้ทำมาหากินส่วนที่เหลือจากการใช้งานก็นำออกวางขาย จนกลายมาเป็นมีดที่เราใช้ในชีวิตประจำวัน

_MG_3358

ร้านมีดวินัย รวยเจริญ เป็นร้านที่มีมีดหลายแบบแบ่งไว้เป็นหมวดหมู่  มีมีดมากมายราวกับตลาดขายมีดขนาดใหญ่ ที่มีทั้งมีดของคนในชุมชนทำขึ้นและมีดของทางร้านเองรวมแล้วกว่าร้อยชนิด สามารถแบ่งออกเป็น 4 ตระกูลกว้างๆ ได้แก่ มีดทำครัว มีดเดินป่า เครื่องมือเกษตร และ มีดสวยงาม  แต่ละตระกูลก็มีความโดดเด่นและคุณสมบัติแตกต่างกันออกไป โดยมีดทำครัวเป็นมีดที่นิยมที่สุด ด้วยความคมของมีดทำให้การทำอาหารเป็นเรื่องง่าย  หากใครได้แวะมาเยี่ยมชมอาจถูกใจได้มีดอรัญญิกติดครัวไว้สักเล่มสองเล่ม

ด้านหลังร้านนั้นเป็นบริเวณตีมีด  ขั้นตอนการตีมีดของที่ร้านยังคงยึดตามแบบฉบับโบราณ ด่านแรกเราจะพบกับครูเตา เป็นผู้ที่คอยดูแลการเผาและตีมีด  คุณลุงอายุกว่า 60 ปี นั่งอยู่หน้าเตาร้อนๆ กำลังเผาเหล็กด้วยถ่านไม้ไผ่จนเหล็กร้อนกลายเป็นสีแดงได้ที่

การตีมีดใช้คนตี 3 คน ผลัดกันตีตามจังหวะผ่านการควบคุมโดยครูเตา ตีต่อไปจนได้รูป ครูเตาจะเป็นคนเก็บรายละเอียดในขั้นสุดท้าย จากนั้นชุบแข็งด้วยน้ำที่มีส่วนผสมเฉพาะออกมาเป็นมีดรูปร่างสวยงาม แล้วนำไปขัดต่อให้ขาวด้วยเครื่องและฝนให้คมด้วยหินรับมีด

_MG_3382

เคล็ดลับความคมของร้านมาจากเหล็กที่ใช้ตีมีด เป็นเหล็กชั้นดีนำเข้าจากเยอรมันและสวีเดน สามารถตัดเหล็กได้โดยที่มีดไม่เป็นรอย ด้านในร้านจะมีเหล็กขนาดใหญ่วางเอาไว้สำหรับทดลองคุณภาพของมีด เราสามารถลองใช้มีดที่ทำจากเหล็กเยอรมันเหล็กขึ้นชื่อของทางร้านตีให้สุดแรง จนเกิดร่องรอยบนตัวเหล็ก แต่มีดกลับสวยงามตามเดิมไม่มีแม้ลอยบิ่น

สินค้าบางอย่างอาจต้องสังเกตว่าเป็นของเเท้หรือของเลียนเเบบ แต่สำหรับมีดอรัญญิกนั้นดูได้ง่ายมาก ตัวมีดบาง ความงดงามของลายดาบที่ผสมกันได้อย่างลงตัว มีดทุกเล่มถูกบรรจงตีด้วยความใส่ใจและความชำนาญ จนสรรค์สร้างออกมาเป็นงานศิลปะที่มีคุณค่า ไม่ว่าจะใช้ในการทำครัว การเกษตร หรือเก็บสะสมบูชาเป็นศรีแก่ตัว 

Share on facebook
Share on twitter
Share on pinterest

Info

ร้านมีดวินัย รวยเจริญ

ที่ตั้ง .ท่าช้าง .นครหลวง .พระนครศรีอยุธยา

เปิด ทุกวัน 8.00-17.00

โทร 089-892-8627

Previous
Next

Guide ใกล้ : Application คู่ใจคนชอบท่องเที่ยวตัวจริง

Guide ใกล้ เหมือนมีไกด์ไว้ใกล้ตัว
Application นี้จะช่วยแนะนำว่า ตำแหน่งรอบตัวเรามีที่เที่ยว ร้านอาหาร ร้านขายของ ที่พัก หรือสถานที่จุดใดน่าแวะไปสัมผัส ชิม ช็อป แชะ แชร์ พร้อมกิจกรรมเด่นประจำเดือน แผนที่ลงจุดใช้งานง่าย ดูสนุกและสะดวก แค่ดูภาพสวยๆ ก็อยากไปแล้ว

Writer/ Photographer

จันทร์จุฑา ฉายประทีป

จันทร์จุฑา ฉายประทีป

Relate Place

สวนพฤกษศาสตร์
Travel

ผจญภัยเหนือยอดไม้ สวนพฤกษศาสตร์ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์

ถ้าอยากสัมผัสความรู้สึกของนกตัวน้อยที่เดินเล่นอยู่บนยอดไม้ “นายรอบรู้” อยากชวนมาเปิดประสบการณ์ใหม่ ด้วยการเดิน Canopy Walkway หรือ ทางเดินเหนือเรือนยอดไม้ ที่สวนพฤกษศาสตร์ สมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ จังหวัดเชียงใหม่ – แล้วจะพบว่ามันเพลินมาก!

ภูหินร่องกล้า ในช่วงฤดูฝน
North

พิษณุโลก

ข้อมูลจังหวัด พิษณุโลก รวบรวมโดย นายรอบรู้นักเดินทาง จากหนังสือท่องเที่ยวจังหวัดต่างๆ ในเมืองไทย ที่รวมรวมข้อมูลน่ารู้ ที่เที่ยวน่าไป ของกินน่าทาน

News

OKTOBER FUN FEST 5-7 ตุลาคมนี้

ห้ามพลาด!! 5-7 ตุลาคมนี้ กับงาน “OKTOBER FUN FEST”​ กับบรรยากาศสุดชิลที่ “K Village” ที่รวมเอาเครื่องดืท, คราฟท์เบียร์, อาหาร, ดนตรีสด, ปาร์ตี้เกมส์สุดมันส์ พร้อมของรางวัลพิเศษมากมาย ตั้งแต่ 15.00 น.- 24.00 น.

Travel

หมอลำ มหรสพที่ไม่หยุดนิ่ง

หมอลำเป็นมหรสพที่อยู่ในวิถีชีวิตของชาวอีสานมาอย่างยาวนาน มีความหลากหลายและมีการพัฒนาอย่างต่อเนื่องไม่เคยหยุดนิ่ง ทั้งปรากฏอยู่ในพิธีกรรมต่างๆ และเป็นมหรสพเพื่อความบันเทิง ปัจจุบันถูกพัฒนาให้เข้ากับยุคสมัยและเทคโนโลยีมากขึ้น ที่รู้จักกันอย่างกว้างขวางในนาม “หมอลำซิ่ง”