ถ้าใครไปทำบุญตักบาตรตามวัดทางเหนือช่วงเทศกาลสงกรานต์ ในวันที่ 14 เมษายน จะเห็นภาพของแม่อุ๊ยกำลังประดับตุงไว้บนพระเจดีย์ทรายที่ชาวบ้านก่อขึ้นร่วมกันให้สวยงาม แต่นั่นก็มีความหมายมากกว่าการประดับประดาอย่างที่ตาเห็น
การก่อพระเจดีย์ทรายนี้คนเหนือจะทำกันในตอนบ่ายของวันเนาหรือวันเน่า คือวันที่ 14 เมษายน เพราะความเชื่อตามตำนานเรื่องพระเจ้าปเสนทิโกศลก่อพระเจดีย์ทราย 84,000 องค์ ถวายเป็นพุทธะ ธัมมะ สังฆะบูชา กับเรื่องพระโพธิสัตว์ครั้งเสวยชาติเป็นทุกขตะเข็ญใจ ได้ก่อพระเจดีย์ทรายและฉีกสบงแขวนเป็นตุง พร้อมกับขอให้เสวยชาติใหม่เป็นองค์สัพพัญญู
ผู้ใดตาน (ภาษาเหนือตรงกับคำว่า “ทาน” ในภาษากลาง) พระเจดีย์ทรายจึงได้บุญมหาศาลเท่าจำนวนเม็ดหินเม็ดทราย อีกทั้งยังจะเป็นคนมีปัญญากล้าแข็ง ละเอียดเหมือนเม็ดทราย จะเกิดร่วมกับพระศรีอาริย์ มีญาติพี่น้องบริวารมาก ไปไหนไม่อดอยาก ถ้าเป็นคนแก่ก็จะมีอายุยืนยาว ส่วนหนุ่มสาวที่ก่อพระเจดีย์ทรายร่วมกัน ก็จะเป็นคู่สร้างคู่สมตลอดไป
คนโบราณเชื่อว่า ทุกครั้งที่เดินเข้าวัดก็จะนำเม็ดทรายในวัดติดเท้าออกมาด้วย และหากไม่ขนทรายไปใช้แทน เมื่อตายไปจะเกิดเป็นเปรต เพราะคนล้านนาถือเรื่องสมบัติของสงฆ์ว่าเป็นของสูงของศักดิ์สิทธิ์ ใครจะลักหรือทำลายไม่ได้ เป็นบาปมหันต์
การก่อพระเจดีย์ทรายตามวัดต่างๆ เราจึงมักเห็นก่ออยู่รอบวิหารภายในวัด และตามเจดีย์ทรายเหล่านี้ยังประดับประดาด้วยธงหรือที่คนเหนือเรียกว่า “ตุง” หลากสีสันหลายรูปแบบอีกด้วย
“ดึงอีก … ดึงอีก” กองเชียร์ส่งเสียงลั่น ชาวบ้านในทีมชักเย่อก็ออกแรงสุดชีวิต มือดึง เท้าจิกทราย โน้มตัวลงใช้ประโยชน์จากน้ำหนักตัวให้มากที่สุด แต่ละคนหน้าตาเหยเก กัดฟันสู้ไม่ถอย เสียงกลองรัวเร็วขึ้นเมื่อพวกเขากำลังได้เปรียบ
พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าฯ โปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพระยาศรีสุริยวงศ์ ดำเนินการขุดคลองดำเนินสะดวกในปี พ.ศ. 2409 แล้วเสร็จในปี พ.ศ. 2411 มีความยาวกว่า 32 กม. ผ่านพื้นที่สามจังหวัด คือ สมุทรสงคราม สมุทรสาคร และราชบุรี
จากตัวเมืองอยุธยา ถ้าไปเที่ยวต่อที่ปราสาทนครหลวง หรือหมู่บ้านตีมีดอรัญญิกย่าน อ. นครหลวง ขอแนะนำให้แวะที่ร้านคูเหลาไก่รวน อยู่ริมทุ่งนาบรรยากาศดี จะกินเป็นมื้อเที่ยงหรือมื้อเย็นก็เหมาะทั้งนั้น
ที่เที่ยวใหม่ที่อยากพาทุกคนมาชมบรรยากาศท้องทุ่งนาแบบสุดลูกหูลูกตาจากมุมสูง นั่นคือ หอชมทุ่งต้นตาล ตั้งอยู่ที่ อ.สองพี่น้อง จ.สุพรรณบุรี