มีดอรัญญิก จากสนามรบ…สู่อาวุธลับก้นครัว

เคยสงสัยกันบ้างไหมว่ามีดอรัญญิกที่โด่งดังและยังคงเป็นที่นิยมจนถึงปัจจุบันนั้นมีต้นกำเนิดมาจากที่ไหน เหตุใดจึงเป็นมีดที่มีชื่อเสียงโด่งดัง ที่ใครๆ ก็พูดถึง

คำว่า อรัญญิก ที่เรียกกันติดปากนั้นเป็นเพียงที่ตั้งของตลาดที่มีสินค้านานาชนิด หนึ่งในสินค้าขึ้นชื่อคือ มีดอรัญญิก โดยต้นกำเนิดมาจากคนที่ซื้อมีดไปใช้แล้วชอบ เกิดการบอกต่อจนกลายเป็นว่าจะซื้อมีดต้องมีดอรัญญิก น้อยคนจะทราบว่าแท้จริงแล้วชุมชนที่ผลิตมีดคุณภาพดีเหล่านี้คือบ้านหนองไผ่และบ้านโพธิ์ ชุมชนที่สืบสานภูมิปัญญาและเทคนิคจากรุ่นสู่รุ่นตั้งแต่สมัยกรุงศรีอยุธยา จนกลายเป็นมีดอันสวยงามและทนทานสามารถใช้ได้เป็นปีๆ เลยทีเดียว

_MG_3073

มีดดาบอรัญญิกในสมัยก่อน ทำขึ้นเพื่อใช้เป็นอาวุธยุทโธปกรณ์ที่นักรบกรุงศรีอยุธยาทำศึกสงครามและยังเป็นสัญลักษณ์ในการแสดงตำแหน่งยศ โดยมีดเหล่านี้ถูกตีขึ้นด้วยฝีมือชาวเวียงจันทร์ที่เป็นไพล่พลเชลยศึก ด้วยชาวเมืองเวียงจันทร์มีฝีมือทางด้านการตีมีดและทำทอง ทำให้มีวิชาติดตัวมาตั้งรกรากในแผ่นดินสยาม พอว่างจากศึกสงครามชาวบ้านที่มีวิชาความรู้ด้านการตีมีดก็เริ่มหันมาทำเครื่องมือไว้ใช้ทำมาหากินส่วนที่เหลือจากการใช้งานก็นำออกวางขาย จนกลายมาเป็นมีดที่เราใช้ในชีวิตประจำวัน

_MG_3358

ร้านมีดวินัย รวยเจริญ เป็นร้านที่มีมีดหลายแบบแบ่งไว้เป็นหมวดหมู่  มีมีดมากมายราวกับตลาดขายมีดขนาดใหญ่ ที่มีทั้งมีดของคนในชุมชนทำขึ้นและมีดของทางร้านเองรวมแล้วกว่าร้อยชนิด สามารถแบ่งออกเป็น 4 ตระกูลกว้างๆ ได้แก่ มีดทำครัว มีดเดินป่า เครื่องมือเกษตร และ มีดสวยงาม  แต่ละตระกูลก็มีความโดดเด่นและคุณสมบัติแตกต่างกันออกไป โดยมีดทำครัวเป็นมีดที่นิยมที่สุด ด้วยความคมของมีดทำให้การทำอาหารเป็นเรื่องง่าย  หากใครได้แวะมาเยี่ยมชมอาจถูกใจได้มีดอรัญญิกติดครัวไว้สักเล่มสองเล่ม

ด้านหลังร้านนั้นเป็นบริเวณตีมีด  ขั้นตอนการตีมีดของที่ร้านยังคงยึดตามแบบฉบับโบราณ ด่านแรกเราจะพบกับครูเตา เป็นผู้ที่คอยดูแลการเผาและตีมีด  คุณลุงอายุกว่า 60 ปี นั่งอยู่หน้าเตาร้อนๆ กำลังเผาเหล็กด้วยถ่านไม้ไผ่จนเหล็กร้อนกลายเป็นสีแดงได้ที่

การตีมีดใช้คนตี 3 คน ผลัดกันตีตามจังหวะผ่านการควบคุมโดยครูเตา ตีต่อไปจนได้รูป ครูเตาจะเป็นคนเก็บรายละเอียดในขั้นสุดท้าย จากนั้นชุบแข็งด้วยน้ำที่มีส่วนผสมเฉพาะออกมาเป็นมีดรูปร่างสวยงาม แล้วนำไปขัดต่อให้ขาวด้วยเครื่องและฝนให้คมด้วยหินรับมีด

_MG_3382

เคล็ดลับความคมของร้านมาจากเหล็กที่ใช้ตีมีด เป็นเหล็กชั้นดีนำเข้าจากเยอรมันและสวีเดน สามารถตัดเหล็กได้โดยที่มีดไม่เป็นรอย ด้านในร้านจะมีเหล็กขนาดใหญ่วางเอาไว้สำหรับทดลองคุณภาพของมีด เราสามารถลองใช้มีดที่ทำจากเหล็กเยอรมันเหล็กขึ้นชื่อของทางร้านตีให้สุดแรง จนเกิดร่องรอยบนตัวเหล็ก แต่มีดกลับสวยงามตามเดิมไม่มีแม้ลอยบิ่น

สินค้าบางอย่างอาจต้องสังเกตว่าเป็นของเเท้หรือของเลียนเเบบ แต่สำหรับมีดอรัญญิกนั้นดูได้ง่ายมาก ตัวมีดบาง ความงดงามของลายดาบที่ผสมกันได้อย่างลงตัว มีดทุกเล่มถูกบรรจงตีด้วยความใส่ใจและความชำนาญ จนสรรค์สร้างออกมาเป็นงานศิลปะที่มีคุณค่า ไม่ว่าจะใช้ในการทำครัว การเกษตร หรือเก็บสะสมบูชาเป็นศรีแก่ตัว 

Share on facebook
Share on twitter
Share on pinterest

Info

ร้านมีดวินัย รวยเจริญ

ที่ตั้ง .ท่าช้าง .นครหลวง .พระนครศรีอยุธยา

เปิด ทุกวัน 8.00-17.00

โทร 089-892-8627

Previous
Next

Guide ใกล้ : Application คู่ใจคนชอบท่องเที่ยวตัวจริง

Guide ใกล้ เหมือนมีไกด์ไว้ใกล้ตัว
Application นี้จะช่วยแนะนำว่า ตำแหน่งรอบตัวเรามีที่เที่ยว ร้านอาหาร ร้านขายของ ที่พัก หรือสถานที่จุดใดน่าแวะไปสัมผัส ชิม ช็อป แชะ แชร์ พร้อมกิจกรรมเด่นประจำเดือน แผนที่ลงจุดใช้งานง่าย ดูสนุกและสะดวก แค่ดูภาพสวยๆ ก็อยากไปแล้ว

Writer/ Photographer

จันทร์จุฑา ฉายประทีป

จันทร์จุฑา ฉายประทีป

Relate Place

Travel

เที่ยวชุมชนทรายขาว สัมผัสของดีแห่งเมืองปัตตานี

วันนี้ นายรอบรู้นักเดินทาง พาทุกคนลงใต้ไปสัมผัสเมืองแห่งวัฒนธรรม ศิลปะ และธรรมชาติ ที่ ชุมชุนทรายขาว จ. ปัตตานี ใครอยากชมวิว ดูสถาปัตย์ ชิมผลไม้ ชอปปิ้งผ้าทอ ตามมาทางนี้

News

นิทรรศการ People’s Gallery ประจำเดือนมีนาคม ที่หอศิลป์ กรุงเทพฯ

นิทรรศการ ร่องรอยชีวิตของชาวนา โดย นัฐวุฒิ กองลี จัดแสดง 2 มีนาคม – 27 มีนาคม 2565 ณ People’s Gallery ห้อง P1
นิทรรศการDISSECTION OF BREATHING โดย สิทธิพนธ์ เลาะไชยสงค์ จัดแสดง 3 มีนาคม- 27 มีนาคม 2565 ณ People’s Gallery ห้อง P2
นิทรรศการ ลวดลายในธรรมชาติ โดย วิริยะพร จิตราภิรมย์ จัดแสดง 2 มีนาคม 2565 – 27 มีนาคม 2565 ณ People’s Gallery ห้อง P3

News

พักผ่อนในเชียงใหม่สุดคุ้มกับแพ็คเกจ “พัก 3 จ่าย 2” ที่พาร์คโบโร่ ซิตี้ รีสอร์ต และ นอร์ธ ฮิล ซิตี้ รีสอร์ท

โปรโมชั่นพิเศษสำหรับนักเดินทางท่องเที่ยวที่กำลังมองหาสถานที่พักผ่อนสะดวกสบายหรูหราในจังหวัดเชียงใหม่
แพ็คเกจสเตย์เคชั่นสุดคุ้ม “พัก 3 จ่าย 2” ในสองโรงแรมสองสไตล์ให้เลือกพร้อมสิทธิพิเศษมากมาย ในราคาเริ่มต้นเพียงคืนละ 3,200 บาทต่อคืนเท่านั้น