“ยำแตร็ยปรัย” เมนูสุดแซ่บของคนเซาะกราว

“ยำแตร็ยปรัย” เมนูสุดแซ่บของคนเซาะกราว>>>ยำอะไร ชื่ออ่านย๊ากยาก แต่ใครจะรู้ว่าเนี่ยแหละ สุดยอดอาหารประจำถิ่นบุรีรัมย์เขาเลย!

ยำแตร็ยปรัย ประยุกต์มาจาก “กุ้งจ่อม-ปลาจ่อม” เป็นอาหารพื้นบ้านที่คนเซาะกราวชาวบุรีรัมย์ทำกินกันก้นครัวมานานแล้ว (เซาะกราว เป็นภาษาเขมรแปลว่า “คนบ้านนอก” กองเชียร์ทีมบุรีรัมย์ ยูไนเต็ด ชอบเรียกตัวเองว่า กองเชียร์เซาะกราว) โดยเฉพาะแถบอำเภอประโคนชัยที่มีกุ้งจ่อมขึ้นชื่อมาก หน้าตายำแตร็ยปรัยคล้ายๆ น้ำพริกปลาร้าสับ แต่มีรสชาติและกลิ่นหอมเฉพาะตัว ใครชอบทางนี้คงหลงรัก …

1.ย้อนเวลาสู่ดินแดนสัตว์โลกล้านปีที่ “ศูนย์วิจัยและพิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ภูเวียง”
ศูนย์วิจัยและพิพิธภัณฑ์ไดโนเสาร์ภูเวียง ตั้งอยู่ในเขตอุทยานแห่งชาติภูเวียง อำเภอเวียงเก่า เป็นสถานที่ค้นพบฟอสซิล “ภูเวียงโกซอรัส สิรินธรเน” ซากไดโนเสาร์กินพืชตัวแรกที่พบในประเทศไทยและได้รับพระราชานุญาตให้อัญเชิญ พระนามาภิไธยของ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ มาเป็นชื่อชนิด

 

“นายรอบรู้” ได้ข้าวเหนียวร้อนๆ จิ้มกินกับผักพื้นบ้าน ก็กินได้เป็นกระติบโดยแทบไม่ต้องการอะไรอีกแล้ว แตร็ยปรัย (ออกเสียงคล้ายๆ ตรัย-ปรัย) เป็นภาษาแขมร์ “แตร็ย” แปลว่า ปลา ส่วน “ปรัย” แปลว่าเค็ม รวมแล้วจึงหมายถึงปลาหมักเค็ม แตร็ยปรัยต่างจากปลาร้าตรงที่ปลาร้าจะทำจากปลาตัวใหญ่และหมักนาน แต่แตร็ยปรัยหรือปลาจ่อมทำจากปลาเล็กปลาน้อยพวกปลาซิว ปลาอีก ซึ่งมีมากในฤดูน้ำหลาก นำมาทำความสะอาด ขยำคลุกกับเกลือสินเธาว์แล้วหมักในภาชนะปิด เช่น ไหหรือโอ่ง แล้วหมักเพียง 2-3 วัน

จากนั้นจึงผสมกับข้าวคั่ว หมักต่อไปประมาณ 5-6 วัน ก็เปิดมารับประทานได้ จะได้กลิ่นหอมข้าวคั่วและรสเค็มเปรี้ยวของปลา ส่วนกุ้งจ่อมก็ทำเหมือนกัน เพียงเปลี่ยนจากปลาเป็นกุ้งฝอยน้ำจืด ว่ากันว่ากุ้งฝอยทำแล้วหอมอร่อยกว่าปลา ต่อมาเปลี่ยนมาใช้น้ำปลาหมักแทนเกลือ เพราะให้รสชาติที่ละมุนกว่า ไม่เค็มโดด และยังทำให้กุ้งมีสีสันสวยกว่า ไม่คล้ำเหมือนหมักด้วยเกลือ ชาวบ้านจึงทำต่อกันมาเรื่อยๆ นับเป็นภูมิปัญญาการถนอมอาหารที่ทำให้มีของอร่อยไว้กินนานๆ

ยำแตร็ยปรัยสูตรดั้งเดิม ทำโดยนำกุ้งจ่อมหรือปลาจ่อมมาคลุกเคล้ากับเครื่องสมุนไพร ทั้งตะไคร้ ใบมะกรูดซอย พริกซอย หอมซอย คลุกให้เข้ากัน จะได้ยำรสเค็มปนเปรี้ยวจากกุ้งจ่อม หอมเครื่องสมุนไพร กินกับข้าวร้อนๆ เจริญอาหารนักแล ถ้าไม่ชอบกินของดิบ เขาก็จะนำส่วนผสมทั้งหมดไปผัด ใส่หมูสับ ใส่ไข่ กลายเป็น “กุ้งจ่อมทรงเครื่อง” ที่กินง่ายขึ้น บางสูตรก็เติมน้ำตาลมะพร้าว น้ำมะขามเปียก เพิ่มรสเปรี้ยวหวาน กลมกล่อมมากขึ้น และตักใส่กระปุกเก็บเข้าตู้เย็นไว้กินได้นานขึ้น ในช่วงหลังๆ กุ้งฝอยที่หาได้ในธรรมชาติลดลง จึงทำให้เมนูพื้นถิ่นเหล่านี้หากินยากขึ้น หลายบ้านก็เลิกทำกันไป เป็นโอกาสดีที่การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.) จัดโครงการ อาหารถิ่น ตะลุยกินทั่วไทย เน้นการไปเที่ยวไปลองชิมอาหารเฉพาะถิ่นของจังหวัดต่างๆ ทั่วประเทศ ชวน “นายรอบรู้” มาลองลิ้มชิมยำแตร็ยปรัย ของดีของบุรีรัมย์ที่หาชิมยากแล้ว โดยเชิญเชฟแนทตี้ คุณนภาวดี พยัคฆโส เจ้าของเพจ Natty Cake ที่โด่งดังในโลกออนไลน์ มาสอนการปรุงยำแตร็ยปรัยสูตรดั้งเดิม และยำแตร็ยปรัยทรงเครื่องที่กินได้ง่ายขึ้น ที่อุทยานดอกไม้เพลาเพลิน อำเภอคูเมือง จังหวัดบุรีรัมย์

นอกจากนี้เชฟยังสอนทำสปาเก็ตตียำตรัยปรัย อาหารฟิวชันไทยประยุกต์ที่อร่อยเกินคาด โดยนำกุ้งจ่อมมาผัดกับเครื่องสมุนไพร ทั้งหอมแดง ตะไคร้หั่นฝอย กระเทียมสับ พริกขี้หนู ใบมะกรูด พริกแห้ง ให้เข้ากันโดยใช้น้ำมันมะกอกหรือน้ำมันรำข้าว เมื่อผัดจนหอมแล้วนำสปาเก็ตตีเส้นเล็ก หรือ Angel Hair ลงไปผัด โรยด้วยกุ้งฝอยที่ชุบแป้งทอดจนกรอบ จะได้สปาเก็ตตีกุ้งจ่อที่มีรสเปรี้ยวนิดๆ เผ็ดหน่อยๆ เคี้ยวมัน หอมสมุนไพร รสจัดถูกปากคนไทย ใครได้ลองเป็นติดใจกันทั้งนั้น มาถึงบุรีรัมย์ทั้งที ก็น่าจะได้กินอาหารแบบคนเซาะกราวแท้ๆ ไปร้านไหนอย่าลืมลองสั่งเมนูยำแตร็ยปรัย หรือกุ้งจ่อมทรงเครื่อง ถ้ายังนึกไม่ออกว่าจะไปหากินได้ที่ไหน “นายรอบรู้” ขอแนะนำร้านบ้านชายน้ำ ในอำเภอเมืองบุรีรัมย์ ซึ่งทำยำเตร็ยปรัยได้รสแซ่บดีทีเดียว อย่าลืมไปลองกัน.

ขอขอบคุณ : งานสื่อมวลชนสัมพันธ์ในประเทศ กองประชาสัมพันธ์ในประเทศ การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทย (ททท.)

Relate Place