โพถ้อง รถสองแถว 4.0

ในยุคสมัยที่เทคโนโลยีไม่เฟื่องฟู คนภูเก็ตสมัยก่อนเดินทางสัญจรทางบกด้วยวิธีลากจูงเช่นใช้ม้าลากเรียก แบ้เชี้ย ใช้คนลากเรียก หล่างเชี้ย แต่เมื่อเวลาเปลี่ยน เครื่องยนต์มาแทนที่แรงงาน เป็นจุดเริ่มต้นของภูมิปัญญาที่ชาวภูเก็ตรู้จักกันดีในชื่อ รถโพถ้อง

รถโพถ้อง (อ่านว่า โพ–ท้อง) เป็นรถสองแถวที่มีประวัติความเป็นมายาวนานกว่า 50 ปี ชาวภูเก็ตรวมไปถึง นักท่องเที่ยวจะจำเอกลักษณ์เฉพาะตัวของโพถ้องได้ตั้งแต่แรกเห็น ด้วยตัวรถและที่นั่งทำจากไม้ บริเวณที่นั่งสองฝั่งเปิดโล่งให้ลมโกรก และสามารถชื่นชมทัศนียภาพของภูเก็ตเต็มตา พลาสติกผืนใหญ่ม้วนติดข้างตัวรถสำหรับคลี่ออกเวลาฝนตก

เอกลักษณ์สะดุดตานี้ช่วยดึงดูดผู้คนให้มาตะลอนรอบเกาะภูเก็ต เพราะถึงแม้จะไม่รวดเร็วเหมือนพาหนะอื่นๆ แต่ก็ทำให้ผู้โดยสารฉุกคิดได้ว่า แท้จริงแล้วสิ่งสวยงามอาจถูกซ่อนไว้ระหว่างทาง

โพถ้องสีฟ้า VS โพถ้องสีชมพู

Q: ลุงพอจะเล่าประวัติกับข้อมูลคร่าวๆ ของรถโพถ้องให้ฟ้งได้ไหมคะ ?

ฟ้า : ถ้าเป็นโพถ้องสีฟ้านี่มีมานานกว่า 50 ปีแล้ว ตอนนี้มีบริษัทเอกชนเป็นเจ้าของสัมปทาน คอยจัดเส้นทางให้เรา ออกรถ 05.30-17.30 น.

ชมพู : รถโพถ้องสีชมพู อบจ. (องค์การบริหารส่วนจังหวัดภูเก็ต) เป็นคนจัดตั้ง เขาอยากคงเอกลักษณ์ความเป็นภูเก็ตเอาไว้ นี่ก็เปิดบริการมา 8 ปีแล้ว มี 3 สาย 4 เส้นทางเดินรถ เริ่มขับ 06.00-19.00 น.

Q: ลูกค้าส่วนใหญ่เป็นกลุ่มไหนบ้างคะ ?

ฟ้า : นี่ไม่อยากจะพูดนะ เป็นพม่า 50% เลย ที่เหลือเป็นคนไทยกับชาวต่างชาติ

ชมพู : ส่วนใหญ่เป็นคนพม่า รายได้หลักของรถเลย

Q : เปิดขายมากี่ปีแล้วคะ?

A : 65 ปีแล้วลูก

Q : ขายมากี่รุ่นแล้วคะ?

A : ขายมาตั้งแต่รุ่นยาย (ชี้ไปที่รูปบนหิ้ง) รุ่นนี้รุ่นที่ 3 แล้ว

Q : ขายตรงนี้มานานหรือยังคะ?

A : 65 ปีแล้ว ตั้งแต่เปิดมาก็ขายอยู่ตรงนี้ตลอด ไม่เคยย้ายไปไหนเลย (หัวเราะ)

Q : ปกติขายตั้งแต่กี่โมงถึงกี่โมงคะ?

A : ก็ขายทั้งวัน บางทีสองทุ่มก็ยังมีคนมาซื้อ

Q : ขายดีไหมคะ?

A : เมื่อก่อนขายดีมาก แต่เดี๋ยวนี้คนน้อยลง…คนย้ายกันไปหมด เพราะเขาทำทางด่วน (ทางพิเศษศรีรัช)

Q : ทุกวันนี้ขายดีช่วงไหนคะ?

A : วันโกนวันพระจะขายดี แต่ก็ยังน้อยกว่าเมื่อก่อนเยอะ

Q : คิดว่าถ้าวันหนึ่งสังคมรอบข้างมีการเปลี่ยนแปลงไป ร้านยังจะอยู่ได้ไหมคะ?

A : อันนี้ก็ไม่รู้นะเพราะเป็นที่วัด วัดเขาจะต่อสัญญาให้อยู่ถึงเมื่อไหร่ก็ไม่รู้

Q: แล้วเส้นทาง ขับไปไหน รายได้เป็นยังไงบ้างคะ เล่าหน่อย ?

ฟ้า : คันนี้จะไปแถวฉลอง รายได้ก็พอประทังครอบครัว 30,000-40,000 ต่อเดือน แต่ต้องเสียค่าธรรมเนียมวันละ 40 บาท

ชมพู : คันนี้เป็นรถสาย 1 ขับจากบิ๊กซีไปสะพานหิน คนทั่วไปเสียเที่ยวละ 15 บาท แต่ถ้าเป็นคนตาบอด นักบวช นักเรียนและนักศึกษาในเครื่องแบบ นั่งฟรี รายได้ก็ประมาณ 13,000 ต่อเดือน

Q: ตั้งแต่ลุงเริ่มทำงานมาเคยเจอปัญหาอะไรไหมคะ ?

ฟ้า: มีปัญหาเรื่องรถติด ต้องเผื่อเวลาเดินทางมากขึ้น เปลืองน้ำมันมากขึ้น

ชมพู: มันก็มีปัญหาทุกวัน เราก็ต้องทำใจ ส่วนใหญ่จะเป็นปัญหาเรื่องการสื่อสารกับผู้โดยสาร แรกๆ ก็อารมณ์ร้อนง่าย แต่พอทำงานได้นานๆ ก็รับมือได้ดีขึ้น รู้สึกใจเย็นกว่าเมื่อก่อนเยอะ

Q: เคยมีปัญหากับรถโพถ้องอีกสีไหมคะ ? ถ้ารถโพถ้องอีกสีขยายเส้นทางเดินรถจะเป็นอย่างไร ?

ฟ้า : ไม่ได้มีปัญหากันโดยตรง มีเส้นทางทับกันบ้าง ทางเราก็ได้ร้องเรียนไปแล้ว ถ้าทาง อบจ. เพิ่มเส้นทางจริง รถหลายๆ สายก็คงจะเดือดร้อนพอสมควร

ชมพู : ช่วงนี้ไม่มีปัญหาทะเลาะกัน ต่างคนต่างวิ่งเส้นทางตัวเอง แต่ในอนาคตถ้าเขาขยายเส้นทางก็ไม่แน่ เพราะรถในภูเก็ตเยอะแล้ว เส้นทางมันจะทับสายกัน ทางฝั่งเราก็คงไม่ยอม เพราะมันไม่มีทางให้วิ่งแล้ว

พูดได้เต็มปากว่ารถโพถ้อง คือภูมิปัญญาที่เป็นมิตรต่อผู้มีรายได้น้อย นักเรียน ผู้สูงอายุ รวมไปถึงนักท่องเที่ยว

แม้ว่าในปัจจุบันการคมนาคมในจังหวัดภูเก็ตจะก้าวไกลเพียงใด ในอนาคตอันใกล้อาจมีรถราง หรือทางด่วน แต่รถโพถ้องจะยังคงเป็นภูมิปัญญาซึ่งเปี่ยมไปด้วยเสน่ห์ของวันวานอย่างไม่อาจหาสิ่งใดมาทดแทนได้