ปราสาทพนมรุ้ง เป็นสถานท่องเที่ยวที่ตั้งอยู่บนพื้นที่ภูเขาไฟเก่าเมื่อหลายแสนปีก่อน เป็นหลักฐานยืนยันว่าประเทศไทยเคยมีเป็นดินแดนแห่งภูเขาไฟมาก่อน ทั้งยังเป็นภูเขาไฟที่สูงที่สุดในบุรีรัมย์ ทำให้บริเวณนั้นมีความอุดมสมบูณณ์เป็นอย่างสูง เหมาะแก่การเพาะปลูก ทำให้มีกลุ่มชนหลายชุมมาตั้งถิ่นฐานที่นี้และกลายเป็นชุมชนใหญ่ในที่สุด
ปราสาทพนมรุ้ง สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นประมาณพุทธศตวรรษที่ 15 โดยพระเจ้านเรนราทิตย์ ผู้เป็นญาติกับพระเจ้าสุริยวรมันที่ 2 ซึ่งทรงสร้างนครวัด ในประเทศกัมพูชา สร้างขึ้นเพื่อเป็นศาสนสถานของฮินดูนิกายนับถือพระศิวะเป็นใหญ่ (ไศวนิกาย)หลายคนอาจจะเคยมาเที่ยวปราสาทพนมรุ้ง ทั้งแบบที่มาเดินเล่นชมสถาปัตยกรรมคนเดียว บางคนอาจจะมีไกด์หรือผู้รู้เรื่องปราสาทเขาพนมรุ้งเป็นอย่างดี วันนี้ “นายรอบรู้” ขอาสาพาเที่ยวแบบอันแน่นกับเกร็ดเล็กเกร็ดน้อยของปราสาทที่คุณไม่รู้หรือไกด์ไม่ได้บอกคุณ
ตามการค้นคว้าจารึกที่พบที่ปราสาท มีจารึกหนึ่งกล่าวว่าปราสาทหลังนี้ชื่อว่าวนํ รุง (วะ-นัม-รุง) เป็นภาษาขอมโบราณ คำว่า วนํ หรือพนมแปลว่าภูเขา ส่วน รุง หือรุ้ง แปลว่า ใหญ่ จึงมีความหมายว่า ภูเขาใหญ่ บนยอดเขามีการสร้างศาสนาสถานนิกายลัทธิไศวนิกาย โดยเชื่อว่าเป็นสัญลักษณ์ของเขาไกรลาสซึ่งเป็นแกนกลางของจักรวาล และเป็นที่ประทับของพระศิวะ เนื่องจากบริเวณปราสาทพนมรุ้งมีกลุ่มชนหลายกลุ่มทำให้การออกเสียงอาจกร่อนหรือเพี้ยนไปบ้าง แต่นักวิชาการบางคนยังยืนยันว่าพนมรุ้งเป็นเชื่อที่เรียกมาตั้งแต่สร้าง
ปราสาทเป็นศาสนสถานที่มีการใช้อย่างต่อเนื่อง จึงไม่ใช่ที่พักหรือพระราชวังของกษัตริย์ คนที่อยู่ที่นี้ต้องใกล้ชิดกับพระเจ้า ในจารึกได้บรรยายว่ามีนักพรตโยคีมาบำเพ็ญพรตที่ปราสาทแห่งนี้
ในการสร้างมีการอ้างถึงตรีมูรติ คือพระศิวะ พระวิษณุหรือพระนารายณ์ และพระพรหมด้วย แต่เชิดชูพระศิวะเป็นหลัก ส่วนเทพองค์อื่นคือส่วนเติมเต็มของปราสาท เช่นทับหลังหลายชิ้นสลักเป็นพระกฤษณะและพระวิษณุ พระนารายณ์ เพื่อให้ครบองค์ประกอบทางศาสนา
ทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์ที่เห็นเป็นของจริงที่นำกลับมาประดับไว้ที่เดิมหลังจากถูกขโมยไป แล้วทำไมต้องเป็นทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์จึงประดับไว้อยู่ตรงนี้ จากการค้นคว้าของนักวิชาการสันนิษฐานว่า เป็นเรื่องเชิดชูพระศิวะเหนือพระนารายณ์ที่เป็นตัวแทนของลัทธิไวษณพนิกาย ถ้าสังเกตด้านบนของทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์ สลักเป็นรูปศิวนาฎราช-พระศิวะร่ายรำ อีกทั้งจารึกที่เจอที่ปราสาทยังบรรยายว่าได้มีสร้างรูปพระนารายณ์ไว้ในเรือนของพระศิวะ เรือนที่นี้คือปราสาทประธานนี้เองนั้นเอง
ตามคัมภีร์ไม่ได้ระบุถึงมังกร แต่เป็นส่วนต่อเติมจากการแกะสลัก นักวิชาการบางคนยังบอกว่า พญานาคกับมังกรมีจุดร่วมฐากความคิดเดียวกันคือการบูชางูของคนในสมัยโบราณ อย่างที่เรารู้ว่ามังกรเป็นวัฒนธรรมของจีนถูกส่งผ่านศิลปะจามซึ่งอยู่บริเวณตอนกลางมาถึงตอนใต้ของเวียดนามมาสู่อาณาจักรเขมรโบราณ เป็นที่นิยมในศิลปะนครวัดมาก ซึ่งในเวลาต่อมาจะเหลือแต่มังกรอย่างเดียว พญานาคก็จะหายไปในศิลปะบายน
นกแก้วมักไม่ค่อยเห็นในปราสาทหินมากนัก แต่ที่ปราสาทหินพนมรุ้งมีพบอยู่หลายจุด อย่างที่เห็นเด่นชัดคือทับหลังนารายณ์บรรทมสินธุ์ เป็นที่น่าสังเกตว่าภาพนกแก้วเหล่านี้สลัก ได้เหมือนจริงตามธรรมชาติ แต่ยังไม่รู้ว่าช่างยังต้องการสื่อมากกว่าการตกแต่งหรือไม่
ทวารบาลมีหน้าที่เฝ้าศาสนสถานมิให้สิ่งชั่วร้ายทั้งหลายผ่านเข้าสู่ศาสนสถานได้ ทวารบาลของปราสาทพนมรุ้งมีสองแบบคือแบบนั่งกับยืน ทว่าทั้งสองแบบถูกเก็บรักษาไว้ ดังนั้นทวารบาลที่อยู่ที่ปราสาทพนมรุ้งเป็นตัวจำลองเพื่อให้นักท่องเที่ยว
เปิด ทุกวัน 06.00-18.00 น.
ค่าเข้าชม ชาวไทย 20 บาท ชาวต่างชาติ 100 บาท
สอบถามรายละเอียดได้ที่ สำนักงานอุทยานประวัติศาสตร์พนมรุ้ง
โทร. 0-4478 -2715 โทรสาร 0-4478-2717
Guide ใกล้ เหมือนมีไกด์ไว้ใกล้ตัว
Application นี้จะช่วยแนะนำว่า ตำแหน่งรอบตัวเรามีที่เที่ยว ร้านอาหาร ร้านขายของ ที่พัก หรือสถานที่จุดใดน่าแวะไปสัมผัส ชิม ช็อป แชะ แชร์ พร้อมกิจกรรมเด่นประจำเดือน แผนที่ลงจุดใช้งานง่าย ดูสนุกและสะดวก แค่ดูภาพสวยๆ ก็อยากไปแล้ว
หากต้องจินตนาการตัวเองเป็นองค์ประกอบในธรรมชาติ คุณจะเลือกเป็นอะไร ผมเคยอยากเป็นใบไม้ เป็นนก เคยอยากเป็นสายลม เพราะความอิสระที่ได้รับ แต่นั่นมันสมัยที่ตัวเองยังเด็ก เมื่อโตขึ้นจินตนาการเหล่านั้นกลับหลุดลอยไป “เราจะเป็นสิ่งอื่นได้อย่างไร ถ้าเรายังเป็นมนุษย์ที่ต้องทำงานหามรุ่งหามค่ำอยู่แบบนี้” ผมบอกกับตัวเองเช่นนั้น ก่อนที่ชีวิตจะรู้จักการอาบป่า
ใครที่ชื่นชอบอาหารอินเดียคงไม่พลาด Rang Mahal Rooftop Indian Restaurant ห้องอาหารอินเดียในรูปแบบ fine dining บนชั้น 26 ของโรงแรมแรมแบรนดท์ ย่านสุขุมวิท ที่ได้รับรางวัล Thailand’s BestRestaurants จากนิตยสาร Thailand Tatler ถึง 13 ปีซ้อน
ร่วมชมสารคดี 4 เรื่องที่พูดถึงบริบทด้านผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อมในปัจจุบันและพลังงานทางเลือกในรูปแบบต่าง ๆ และร่วมเสวนากับวิทยากรผู้ขับเคลื่อนสังคมในด้านสิ่งแวดล้อมจากหลากหลายอาชีพ โดยกิจกรรมนี้จะจัดขึ้นในเดือนสิงหาคม 2563 นี้ ณ หอศิลปกรุงเทพฯ
เป็นร้านซีฟู้ดเก่าแก่ที่เปิดขายตั้งแต่เกาะช้างยังไม่มีเรือเฟอร์รี่ ด้วยวัตถุดิบคุณภาพเยี่ยมบวกรสมือการปรุงชั้นยอดทำให้ร้านเล็กๆ กลายเป็นร้านดังประจำเกาะไปโดยปริยาย
© 2018 All rights Reserved.