น่าน

ที่ตั้ง อยู่ในเขตภาคเหนือตอนบน ห่างจากกรุงเทพฯ ประมาณ 675 กม.

พื้นที่ 11,472.076 ตร.กม. หรือประมาณ 7.17 ล้านไร่

อาณาเขต

ทิศเหนือ ติดกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

ทิศใต้ ติดกับ จ. แพร่ จ. อุตรดิตถ์

ทิศตะวันออก ติดกับสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว

ทิศตะวันตก ติดกับ จ. พะเยา

แม่น้ำ แม่น้ำสําคัญ ได้แก่

แม่น้ำน่าน มีต้นกําเนิดจากลําห้วยหลายสายบนภูเขาใหญ่ ไหล มารวมกันเป็นต้นน้ําระหว่างทิวเขาผีปันน้ําตะวันออกกับทิวเขา หลวงพระบาง แล้วไหลลงสู่ที่ราบต่ําในเขต อ. ทุ่งช้าง ผ่าน อ. บัว อ. ท่าวังผา อ. เมือง อ. เวียงสา อ. นาน้อย จากนั้นไหลผ่าน จ. อุตรดิตถ์ จ. พิษณุโลก จ. พิจิตร ไปบรรจบกับแม่น้ําปิง แม่น้ําวัง และแม่น้ํายม ที่ปากน้ําโพ จ. นครสวรรค์ ความยาว ของแม่น้ําช่วงที่ผ่าน จ. น่านประมาณ 300 กม.

แม่น้ำสา ต้นน้ำเกิดจากทิวเขาใน อ. เวียงสา ไหลลงมาบรรจบ กับแม่น้ำน่านที่ ต. กลางเวียง อ. เวียงสา

แม่น้ำว้า ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาจอม ไหลผ่าน อ. เมืองไป บรรจบกับแม่น้ำน่านที่ ต. ซึ่ง อ. เวียงสา

แม่น้ำสมุน ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาผาจิ ไหลผ่าน ต. ถืมตอง ต. ไชยสถาน และ ต. คู่ใต้ อ. เมือง

แม่น้ำแหง ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาแปช้าง ไหลผ่าน อ. เวียงสา ไปบรรจบกับแม่น้ำน่านที่ ต. ส้าน อ. เวียงสา

แม่น้ำและ ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาใน อ. ทุ่งช้าง ไหลลงมา บรรจบกับแม่น้ำน่านที่บ้านมอญ อ. ทุ่งช้าง

แม่น้ำบัว ต้นน้ำเกิดจากเทือกเขาใน อ. ปัว ไหลลงมาบรรจบ กับแม่น้ำน่านที่บ้านสบปัว อ. บัว

ภูมิอากาศ มีสามฤดู คือ

ฤดูร้อน เดือน มี.ค.-พ.ค. อุณหภูมิเฉลี่ยประมาณ 26 องศา เซลเซียส ร้อนที่สุดในเดือน เม.ย.อุณหภูมิอาจสูงถึง 40 องศา เซลเซียส

ฤดูฝน กลางเดือน พ.ค.-ต.ค. ฝนตกเฉลี่ยประมาณ 1,100 มม. ต่อปี

ฤดูหนาว เดือน พ.ย.-ก.พ. บริเวณยอดดอยอาจมีอุณหภูมิต่ำ ถึง 0 องศาเซลเซียส อุณหภูมิเฉลี่ยในเดือน ม.ค. 7 องศา เซลเซียส

การปกครอง แบ่งเขตการปกครองออกเป็น 15 อําเภอ ได้แก่

อ. เมืองน่าน อ. เฉลิมพระเกียรติ อ. เชียงกลาง อ. ท่าวังผา อ. ทุ่งช้าง อ. นาน้อย อ. นาหมื่น อ. บ่อเกลือ อ. บ้านหลวง อ. ปัว อ. แม่จริม อ. เวียงสา อ. สันติสุข อ. สองแคว และ อ. ภูเพียง

คําขวัญประจําจังหวัด แข่งเรือลือเลื่อง เมืองงาช้างดำ จิตรกรรมวัดภูมินทร์ แดนดินส้มสีทอง เรืองรองพระธาตุแช่แห้ง

ดวงตราประจําจังหวัด รูปพระธาตุแช่แห้งประดิษฐานบนหลังโค อุศุภราช

วัดพระธาตุแช่แห้ง

ที่ตั้ง : บนเนินเขา บ้านหนองเต่า ต. ม่างตึ๊ด กิ่ง อ. ภูเวียง

ปูชนียสถานเก่าแก่คู่เมืองน่าน เป็นเจดีย์ทรงระฆังหุ้มแผ่นทองเหลืองอร่ามได้รับอิทธิพลจากเจดีย์พระธาตุหริภุญไชย มีวิหารหลวงเป็นที่ประดิษฐานพระเจ้าล้านทอง

วัดต้นแหลง

ที่ตั้ง : บ้านต้นแหลง ต. ไชยวัฒนา อ. ปัว
วัดเก่าแก่ของ อ. ปัว ที่มีวิหารแบบพื้นบ้านไทยลื้อที่สวยงามและหาชมได้ยาก

วัดบุญยืน

ที่ตั้ง : ต. กลางเวียง อ. เวียงสา ตรงข้ามกับสำนักงานเทศบาล
มีโบสถ์ก่อสร้างด้วยอิฐถือปูนตามอิทธิพลแบบสุโขทัย มีลวดลายปูนปั้นและงานแกะสลักงดงาม

วัดพระธาตุช้างค้ำ วรวิหาร

ที่ตั้ง : ตรงข้ามมุมสี่แยก ถ. สุริยะพงษ์ ต. ในเวียง อ. เมือง 
มีเจดีย์ช้างค้ำเป็นเจดีย์ช้างล้อมทรงระฆังศิลปะสุโขทัย และพระพุทธนันทบุรีศรีศากยมุนีซึ่งเป็นพระพุทธรูปทองคำปางลีลา

วัดภูมินทร์

ที่ตั้ง : ในตัวเมือง ต. ในเวียง อ. เมือง
วัดใหญ่ใจกลางเมืองโดดเด่นด้วยวิหารแบบจัตุรมุข และจิตรกรรมฝาผนังที่ได้รับการยอมรับว่าเป็นสุดยอดแห่งล้านนาตะวันออก ตรงข้ามวัดภูมินทร์เป็นที่ตั้งของพิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ น่าน ที่มีงาช้างดำโบราณวัตถุคู่เมืองน่านจัดแสดง

วัดหนองแดง

ที่ตั้ง : บ้านหนองแดง ต. เปือ อ. เชียงกลาง 
มีวิหารไทยลื้อเก่าแก่ ภายในมีศิลปวัตถุล้านนา เช่น พระประธาน ธรรมาสน์ทรงบุษบก ฯลฯ

วัดหนองบัว

ที่ตั้ง : บ้านหนองบัว ต. ป่าคา อ. ท่าวังผา 
อยู่ท่ามกลางหมู่บ้านไทยลื้อ มีวิหารหลังคาซ้อนลดหลั่นหลายชั้นแบบพื้นเมืองล้านนาที่เรียกว่า “วิหารซด” จิตรกรรมฝาผนังภายในเป็นเรื่องชาดกและสอดแทรกสภาพชีวิตชาวเมืองน่านในอดีตไว้อย่างน่าชม

เสาหินนาน้อยและคอกเสือ

ที่ตั้ง : บ้านแต ต. เชียงของ อ. นาน้อย
เกิดจากการกัดเซาะของน้ำและกระแสลมตามธรรมชาติ ทำให้เกิดเสาหินผสมลูกรังและหุบผาเว้าแหว่งเป็นรูปทรงต่างๆ

หมู่บ้านมณีพฤกษ์

ที่ตั้ง : บ้านมณีพฤกษ์ ต. งอบ อ. ทุ่งช้าง
หมู่บ้านชาวม้งและลัวะ ที่มีแปลงปลูกพืชผักและดอกไม้เมืองหนาว

อช. ดอยภูคา

ที่ตั้ง : ริมทางหลวงหมายเลข 1256 (ปัว-บ่อเกลือ) ประมาณหลักกม. 24-25 ต. ปัว อ. ปัว 
เป็นแหล่งที่พบพันธุ์ไม้หายากเพียงแห่งเดียวในเมืองไทยอย่างต้นชมพูภูคา และต้นเต่าร้างยักษ์สูงกว่า 10 ม.

อช. ถ้ำสะเกิน

ที่ตั้ง : บ้านสะเกิน ต. ยอด อ. สองแคว 
ถ้ำหลวงที่มีโถงถ้ำกว้างใหญ่กว่า 60 ม. เต็มไปด้วยเสาหิน ม่านปูน และหินงอกหินย้อย นอกจากนี้ยังมีน้ำตกผาธารและน้ำตกห้วยหาด

อช. แม่จริม

ที่ตั้ง : บ้านห้วยทรายมูล ต. น้ำปาย อ. แม่จริม 
ผืนป่าผลัดใบที่จะเปลี่ยนสีสันสวยงามในช่วงต้นฤดูร้อน และมีกิจกรรมล่องแก่งลำน้ำว้า

อช. ศรีน่าน

ที่ตั้ง : บริเวณดอยผาชู้ หมู่ 9 บ้านหนองบัว ต. ศรีษะเกษ อ. นาน้อย
เป็นที่ตั้งของผาชู้ จุดชมทะเลหมอกเหนือลำน้ำน่าน ผาหัวสิงห์ที่มีลานกว้างสำหรับชมดวงอาทิตย์ขึ้น และแก่งหลวงเป็นจุดชมแม่น้ำน่าน

สำรับกับข้าวของชาวน่าน

เมืองน่านก็เหมือนกับจังหวัดทางภาคเหนืออื่นๆ เช่น เชียงใหม่ เชียงราย ลำพูน ที่ผู้คนส่วนใหญ่เป็นคนเมือง หรือชาวไทยยวนรวมถึงชาวไทยลื้อ ที่มีวัฒนธรรมการกินคล้ายๆ กัน ทั้งยังได้รับอิทธิพลเรื่องอาหารจากพม่าคล้ายหัวเมืองภาคเหนือต่างๆ ดังนั้นภายในสำรับของคนเมืองน่านจึงไม่ได้แตกต่างไปจากทางเชียงใหม่ เชียงราย พะเยา แต่อาจไม่หลากหลายเท่า

นายรอบรู้แนะนำ ร้านอาหารเมืองน่าน คลิ๊กเลย…

เมืองน่านเป็นเมืองที่ทำการเกษตรเป็นหลัก จึงมีผลไม้หลากชนิดเป็นของฝากกลับบ้าน โดยเฉพาะส้มเขียวหวานสีทอง หรือมะไฟจีนที่หากินได้ยาก ทั้งยังมีชุมชนที่มีฝีมือในการทอผ้าอยู่หลายแห่ง โดยเฉพาะผ้าทอลายน้ำไหลอันเป็นเอกลักษณ์ของชาวน่าน ถ้าไม่มีโอกาสไปตามหมู่บ้าน ก็สามารถซื้อหาได้ตามร้านขายของที่ระลึกในเมือง ซึ่งก็รับมาจากหมู่บ้าน หรือบางแห่งก็เป็นผู้ออกแบบลวดลายให้ชาวบ้านในหมู่บ้านทอ

ของฝากน่าสนใจของ จ.น่าน

ส้มสีทอง
มีผลสีเหลืองทอง รสหวานหอม ออกสู่ตลาดช่วงปลายปี หาซื้อได้ในทุกตลาดของเมืองน่าน

มะไฟจีน
เป็นผลไม้เฉพาะถิ่น ปลูกได้เฉพาะพื้นที่ริมแม่น้ำน่านเขต อ. เมืองผลสุกมีสีเหลืองอมน้ำตาล เนื้อคล้ายลางสาด กินสดได้ทั้งเปลือก มีขายในตัวเมืองน่าน บริเวณ ถ. สุมนเทวราช

ผ้าทอมือ
มีลวดลายและสีสันอันเป็นเอกลักษณ์ โดยเฉพาะผ้าซิ่นลายน้ำไหลที่มีชื่อเสียง นอกจากนี้ยังมีผ้าห่ม ย่ามและผ้าคลุมเตียง ย่าน ถ. สุมนเทวราชในตัวเมืองน่านเป็นแหล่งให้ซื้อหา หรือจะไปซื้อที่แหล่งผลิตที่บ้านหนองบัว อ. ท่าวังผา ก็จะได้ชมขั้นตอนการทอด้วย

เครื่องเงิน
เป็นงานหัตถกรรมของชาวเขาเผ่าเมี่ยน มีทั้งตุ้มหู สร้อยคอ กำไล แหวน และมีทำเป็นเครื่องใช้ต่าง ๆ ด้วย เช่น ช้อน ขัน เป็นต้น เลือกซื้อหาได้ในตัวเมืองน่าน หรือที่บ้านป่ากลาง อ. ปัว ซึ่งเป็นแหล่งผลิต

นักท่องเที่ยวที่เดินทางไปน่านมักนั่งรถโดยสารประจำทาง ซึ่งมีบริการทั้งรถปรับอากาศ VIP (24 ที่นั่ง) ปรับอากาศชั้น 1 และชั้น 2 ให้เลือกใช้บริการ ความสะดวกสบายและบริการแตกต่างตามระดับราคา บริษัทที่ได้รับความนิยมคือบริษัทขนส่ง จำกัด และบริษัทสมบัติทัวร์