เมืองสกลเฮานี้ แหล่งของดีมีหลายอย่าง

วัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร

น้อมดวงจิตอธิษฐานขับขานถ้อย

สองมือน้อยกราบพระธาตุมุ่งมาดปอง

วอนพระธาตุเชิงชุมโปรดคุ้มครอง

สิ่งมัวหมองอย่าหมายมากลายกลํ้า

(www.thaipoem.com)

ประเทศไทยเป็นอีกประเทศวิถีพุทธ และหลายคนอาจรู้จักเจดีย์องค์หนึ่งในจังหวัดสกลนคร ดูเหมือนไม่มีอะไร เป็นเจดีย์เก่าๆ  “แต่” หากเราลองศึกษาย้อนดูประวัติไปในสมัยพุทธกาล ยังมีเรื่องราวความเป็นมาอีกมากมายที่หลายคนอาจไม่คาดถึง

พระธาตุเชิงชุม ตั้งอยู่ในบริเวณวัดพระธาตุเชิงชุมวรวิหาร เขตเทศบาลนครสกลนคร มีเนื้อที่ 18 ไร่ 1 งาน 27 ตารางวา วัดพระธาตุเชิงชุมตั้งอยู่บนที่เนินสูง ลาดต่ำไปทางทิศตะวันออก อยู่ใกล้สระพังทองและหนองหารหลวง  มีบ้านเรือนของราษฎรล้อมอยู่โดยรอบ ทั้งทางทิศตะวันตก ทิศเหนือ และทิศใต้ จัดเป็นพระธาตุสำคัญที่ตั้งอยู่ภายในตัวเมืองสกลนครเก่า และจะมีงานนมัสการพระธาตุประจำปี เริ่มตั้งแต่วันขึ้น 11 ค่ำ ถึง 15 ค่ำ เดือนยี่ 

ภายในพระวิหารประดิษฐานหลวงพ่อพระองค์แสน เป็นพระพุทธรูปปางมารวิชัย ศิลปเชียงแสน เป็นพระพุทธรูปคู่บ้านคู่เมืองของชาวสกลนคร

ตามอุรังคนิทาน กล่าวว่า วัดพระธาตุเชิงชุมเป็นสถานที่พระพุทธเจ้าเคยเสด็จมาโปรดชาวเมืองหนองหารหลวง และกล่าวว่าบริเวณนี้เป็นที่บรรจุพระบาทของพระพุทธเจ้า 4 พระองค์คือ กุกสันโธ โกนาคมโน กัสสะโป และโคตมะ ซึ่งก่อนจะเสด็จดับขันธ์ปรินิพพาน ต้องประทับรอยพระบาทไว้ที่นั่นทุกพระองค์  องค์ที่ 5 ในภัทกัปป์นี้ ก็จะประทับรอยพระบาทไว้เช่นกัน

จากหลักฐานเสมาหินที่พบอยู่รอบๆ วัดพระธาตุเชิงชุม และหลักฐานแท่นบูชารูปเคารพ ตลอดจนศิลาจารึกตัวอักษรขอมในพุทธศตวรรษที่ 15-16 ซึ่งอยู่ติดผนังทางเข้าภายในอุโมงค์พระธาตุเชิงชุม (ชั้นใน) ซึ่งก่อเป็นพระธาตุหรือ สถูปขนาดเล็ก  บ่งบอกว่าบริเวณวัดพระธาตุเชิงชุมได้มีชุมชนเกิดขึ้นต่อเนื่องกันมา โดยเฉพาะศิลาจารึกที่กรอบประตูทางเข้าปรางค์ขอมหรือสถูป ซึ่งมีความกว้าง 49 เซนติเมตร ยาว 52 เซนติเมตร เขียนเป็นตัวอักษรขอมโบราณ